تاثير سه نوع كود بر درصد اسانس، رنگدانه هاي فتوسنتزي و تنظيم كننده هاي اسمزي در بابونه تحت تنش خشكي

Effects of three types of fertilizers on essential oil, photosynthetic pigments, and osmoregulators in chamomile under drought stress

به منظور بررسي اثرات تنش خشكي و سه نوع كود شيميايي، دامي و كمپوست زباله شهري بر رنگدانه هاي فتوسنتزي، تنظيم كننده-هاي اسمزي و اسانس بابونه، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه زابل اجرا گرديد. تيمار تنش خشكي در سه سطح شامل شاهد يا 90 درصد ظرفيت زراعي مزرعه(W1)، 70 درصد ظرفيت زراعي(W2) و 50 درصد ظرفيت زراعي (W3) به عنوان فاكتور اصلي و تيمار مصرف انواع كود در چهار سطح شامل شاهد يا بدون مصرف كود (F1)، كود شيميايي (F2)، 25 تن در هكتار كود دامي (F3) و 25 تن در هكتار كمپوست زباله شهري (F4) به عنوان فاكتور فرعي بودند. در اين آزمايش خشكي سبب افزايش درصد اسانس شد اما بيشترين درصد اسانس و عملكرد اسانس در سطح خشكي 70 درصد ظرفيت زراعي مشاهده گرديد. با بالا رفتن سطح تنش خشكي بر ميزان كاروتنوييد، پرولين و كربوهيدرات در بافت سبز برگ افزوده ولي از ميزان كلروفيل a و كلروفيل b آن كاسته شد. مصرف كود شيميايي نسبت به ساير تيمارهاي كودي بيشترين تاثير را بر صفات مورد مطالعه در اين آزمايش داشت. نتايج نشان داد كه در گياه دارويي بابونه براي مقاومت به خشكي مقدار پرولين و كربوهيدرات افزايش مي يابد. براساس نتايج اين آزمايش مي توان بالاترين ميزان اسانس بابونه را با اعمال تنش متوسط (70درصد ظرفيت زراعي) به دست آورد. در سطوح بالاي تنش خشكي نيز استفاده از كود دامي از كارايي بيشتري در گياه بابونه برخودار است.

In order to study the effects of drought stress and three types of fertilizers on photosynthetic pigments, osmotic regulators and essential oil of chamomile, a split plot field experiment based on CRD design was conducted with three replications in 2008 at university of Zabol. Drought treatments included 90% FC (control W1), 70% FC (W2) and 50% FC (W3) as main plots and fertilizer treatments included non fertilizer (F1), chemical fertilizer (F2), manure (F3) and compost (F4) as sub plots. In this study, drought stress led to increased essential oil percentage, whereas the greatest essential oil percentage and yield obtained when 70% FC was applied. Increasing drought stress level enhanced the amount of carotenoid, proline, and carbohydrate in leaves, while decreased the amount of Ch a and Ch b. Among fertilizers, chemical fertilizer had the highest effect on essential oil content. Results showed that chamomile accumulates proline and carbohydrates to tolerate the drought stress. The maximum essential oil content could be achieved applying mild water stress levels. Moreover, using manure fertilizer under high level of drought stress was more effective.