نقد و بررسي وابستگي روان‌شناختي اخلاق به دين

An Investigation and Criticism of the Psychological Dependence of Ethics on Religion

درباره اين موضوع كه آيا اخلاق در مقام اجرا وعمل وابسته به دين است؟ و به عبارت ديگر، آيا براي اخلاقي عمل‌كردن، غير از علم به اخلاق، دليل و انگيزه ديگري لازم است وآيا آن انگيزه، انگيزه ديني است يا بايد باشد و يا اينكه لزوماً نبايد انگيزه ديني باشد و انگيزه‌هاي ديگر نيز كافي‌اند؟ ديدگاه‌هاي مختلفي مطرح شده است كه در مجموع مي‌توان آنها را به دو ديدگاه موافق ومخالف دسته‌بندي كرد. ديدگاه مخالف كه از آن كانت وپيروان اوست، معتقدند نه تنها دين نمي‌تواند هيچ كمكي به اخلاقي‌شدن اعمال بكند، بلكه دخالت دين به آن آسيب نيز مي‌رساند از طرف ديگر، ديدگاه موافق مدعي است كه تنها دين مي‌تواند اين خلا موجود بين علم و عمل را پر كند. آنها معتقدند خداباوري علاوه‌براينكه التزام آدمي به ارزش‌ها را تقويت كرده وگسترش مي‌دهد، مي‌تواند ارزش‌هاي نوي را نيز به وجود آورد. اين ديدگاه را هم مي‌توان در ميان فلاسفه اخلاق غربي پيدا كرد و هم در ميان فلاسفه اخلاق اسلامي.

There are different perspectives regarding the following questions: does ethics depend on religion in practice? In other words, other than being aware of ethics, do we need any extra motivation to practice ethics? Is this motivation, religious motivation or it is should not necessarily be religious motivation and other motivations are enough as well? The perspectives regarding these subjects may be mainly divided into two groups: accordant and opponent views. The ʹopponentʹ view, which belongs to Kant and his followers, believes not only religion does not help human to have ethical deeds, rather it harms it as well; on the other hand the ʹaccordantʹ view believes it is only religion which can compensate the existing gap between knowledge and practice. They believe not only believing in God reinforces and increases humanʹs commitment to ethical values, rather it creates new values as well. This perspective has some defenders among Western ethical philosophers and Islamic ethical philosophers.