بررسي كارايي روش تورنت وايت در مقايسه با تشتك كلاسA در سواحل جنوب ايران

Study Efficiency Thornthwaite Method Comparison with Class A Pan in South Coastal of Iran

از آنجا كه تبخير و تعرق هر دو از عوامل تلفات در چرخه هيدرولوژي مي باشد و در معادله بيلان آبي نقش يكساني دارند لذا در يك منطقه، با هم در نظر گرفته مي شوند و مورد محاسبه قرار مي گيرند. بيشترين توان تبخيري اتمسفر تبخير و تعرق پتانسيل ناميده مي شود و در حقيقت بيشترين ارتفاع آبي است كه مي تواند در يك منطقه از طريق تبخير و تعرق گياهي به اتمسفر باز گردد كه خود بستگي به شرايط آب و هوايي آن ناحيه دارد. در ايران براي اندازه گيري تبخير واقعي از تشتك كلاس A استفاده مي شود كه يك روش تجربي مي باشد، علاوه بر روش هاي تجربي، روشهاي رياضي زيادي وجود دارد كه از طريق آنها تبخير و تعرق پتانسيل اندازه گيري مي شود. يكي از اين روش ها، روش تورنت وايت است با وجود اينكه اين روش پارامترهاي كمي براي محاسبه تبخير و تعرق دارد، داده هايش نسبت به تشتك داراي خطا مي باشد به منظور بررسي اين قضيه 5 ايستگاه در جنوب كشور انتخاب شد و سپس از سال 1990 تا 2005 با استفاده از روش دومارتن اقليم اين ايستكاه ها تعيين گرديد و تبخير و تعرق از طريق روش تورنت وايت و با تغيير در توان فرمول )آلفا) براي بازه زماني بيان شده تعيين شد و با داده هاي تشتك كلاس A مورد مقايسه قرار گرفت. بهترين نتيجه، زماني حاصل مي گردد كه از فرمول تورنت وايت بدون تغيير در توانش استفاده نمود. با اين حال اگر محدوده خطاي داده هاي تشتك را تا %30± افزايش دهيم درصد قابل قبولي از داده هاي تورنت وايت در اين محدوده قرار مي گيرند.

Since both evaporation and transpiration are redaction factors of hydrology and have the same role in the water balance equation, they are considered and calculated together in a region. Maximum atmospheric potential evaporation, is called potential evapotranspiration, in fact it is the most water height which can return into the atmosphere through evaporation and plant transpiration- which depends on weather condition in that area. In order to measure evaporation in Iran, class A pan is used, which is an empirical method. Beside empirical methods, there are many mathematical methods through which the potential evapotranspiration can be estimated. One of these methods is Thornthwaite method. Although these methods have few parameters for estimating evapotranspiration, the data results have more errors than the pan. To investigate this fact, 5 stations were selected in south of Iran and the climate of these stations were determined using De Martonne method from 1990 to 2005 and their evapotranspiration were determined using Thornthwaite method through changing the equation exponent (Alfa) in the given time range and were compared with class A pan. The best result is obtained when using Thornthwaite method without changing the exponent. Actually if the error range of the pan be increase up to ±30%, a high percentage of Thornthwaite data will be acceptable.