اثرخاك‌ورزي عميق بر خصوصيات خاك و عملكرد گندم در شرايط ديم

به منظور بررسي اثر خاك‌ورزي عميق بر شرايط فيزيكي خاك و عملكرد گندم ديم، اين تحقيق در مزرعه‌اي واقع در شهرستان ممسني استان فارس انجام شد. اين آزمايش در سال 1388و در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با 4 تيمار و 4 تكرار اجرا گرديد. تيمارهاي اين تحقيق عبارت بودند از: خاك ورزي مرسوم منطقه بدون استفاده از زيرشكن (شاهد)، استفاده از زير شكن با فاصله ساق 40 سانتيمتر (برابر با عمق‏كار زيرشكني). استفاده از زير شكن با فاصله ساق 60 سانتيمتر (5/1 برابر عمق‏كار زيرشكني) و استفاده از زير شكن با فاصله ساق 80 سانتيمتر (2 برابر عمق‏كار زيرشكني) عمق زيرشكني برابر با پايين ترين حد لايه متراكم (40 سانتيمتر) در نظر گرفته شد كه با حفر پروفيل در خاك تعيين گرديد. در اين تحقيق معيارهاي شاخص مخروط خاك، جرم مخصوص ظاهري خاك، رطوبت خاك، عملكرد محصول و اجزا عملكرد اندازه گيري شدند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه زيرشكني خاك باعث كاهش جرم مخصوص ظاهري، شاخص مخروط خاك و افزايش ظرفيت حفظ رطوبت خاك مي‌گردد. همچنين استفاده از زيرشكن باعث افزايش عملكرد محصول و اجزاي عملكرد در گندم ديم مي‌گردد. بنابراين با توجه به اينكه زيرشكني خاك باعث بهبود شرايط فيزيكي خاك شده و عملكرد محصول را افزايش مي‌دهد، استفاده از زيرشكن در مزارع گندم ديم توصيه مي‌گردد. نتايج همچنين نشان مي‌دهد كه استفاده از زيرشكن با فاصله ساق هاي 80 سانتيمتر كارايي كمتري نسبت به استفاده از زيرشكن با فاصله ساق هاي 40 و 60 سانتيمتر دارد. از طرف ديگر چون فاصله 40 سانتيمتري بين ساق ها باعث كاهش عرض كار زيرشكن شده ظرفيت مزرعه اي آن را كاهش مي‌دهد، بنابراين مناسب‌ترين فاصله بين تيغه‌هاي زيرشكن 60 سانتيمتر است