ارزيابي تنوع ژنتيكي ژنوتيپ‌هاي لوبياي معمولي (Phaseolus vulgaris L.) در برابر تنش خشكي با استفاده از تجزيه كلاستر و تجزيه تشخيص كانونيكي

Assessment of Genetic Variation in Common Bean (Phaseolus vulgaris L.) Genotypes under Drought Condition Using Cluster and Canonical Discriminant Analysis (CDA)

به منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي و تعيين روابط ژنتيكي ژنوتيپ‌هاي لوبياي معمولي تحت شرايط بدون تنش و تنش خشكي انتهاي فصل، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار و دو شرايط، در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران در سال زراعي 89- 88 اجرا گرديد. چهارده صفت مورفولوژيكي و زراعي در 49 ژنوتيپ لوبياي معمولي اندازه‌گيري شد. كه شامل صفات تعداد روز تا 50% گلدهي، تعداد روز تا 50% غلاف‌دهي، طول غلاف، عرض غلاف، تعداد بذر در غلاف، طول بذر، عرض بذر، قطر ساقه، وزن غلاف با بذر، تعداد غلاف پر در بوته، تعداد كل غلاف در بوته، تعداد بذر در بوته، وزن 100 دانه و عملكرد تك بوته بود. با توجه به نتايج تجزيه خوشه‌اي براساس صفات مورفولوژيكي و زراعي، تحت هر دو شرايط مورد بررسي ژنوتيپ‌ها در 4 گروه دسته‌بندي شدند. در اين مطالعه، دو متغير كانونيكي اول معني‌دار بودند. در تجزيه تابع تشخيص كانونيكي دو متغير كانونيك اول با داشتن مقادير ويژه بالاتر از يك، در مجموع در شرايط بدون تنش 5/88 درصد و در شرايط تنش خشكي 7/94 درصد واريانس موجود را توجيه كردند. تجزيه تشخيص كانونيكي در شناسايي تنوع ژنتيكي و صفاتي كه بهترين توصيف را از تنوع بين ژنوتيپ‌ها داشتند، مفيد واقع شد. تجزيه كلاستر نيز ژنوتيپ‌ها را به گروههاي مشابه تفكيك نمود.

This study was conducted to assess the sources of genetic and phenotypic variability of Common bean genotypes. Fourteen morphological and agronomic traits were measured on 49 common bean genotypes. These traits included: days to 50% flowering, days to 50% Podding, pod length, pod wide, seeds per pod, seed length, seed wide, stem diameter, seed and pod weight, number of full pod, number of total pod, seeds per plant, 100-seeds weight and seed yield per plant. The multivariate data set was analyzed using Canonical Discriminant Analysis (CDA) in combination with a clustering procedure. In this analysis, the first two canonical varieties were significant and justified 88.5% and 94.7% of variances in normal condition and drought stress, respectively. According to cluster analysis, genotypes were divided in 4 categories. Canonical discriminant analysis is useful in identifying the genetic variation and describes the variation among common bean genotypes. Cluster Analysis was successful in differentiating the varieties into similar subgroups based on the measured traits.