تعيين زمان بارندگي پيشين موثر بر دبي خروجي حوزه آبخيز مرتعي تنگراه

Estimation the Effective Time of Antecedent Precipitation on Output Discharge of Tangrah Pasture Watershed

در مناطق مرتعي، سيلاب ها غالباً در اثر جريان سطحي ناشي از رگبارهاي شديد به وقوع مي پيوندد. محتواي رطوبتي خاك تاثير مستقيمي روي ميزان نفوذپذيري و در نتيجه رواناب سطحي حاصل از بارندگي دارد. مدل-هاي هيدرولوژيكي ابزاري قوي براي مطالعه فرآيندهاي حاكم بر حوزه هاي آبخيز مي باشند. در اين مطالعه مدل هاي رگرسيوني، از برقراري ارتباط بين برخي از متغيرهاي مستقل موثر بر ايجاد رواناب با متغير وابسته به-دست آمده اند. در فرآيند مدل سازي استفاده شده در اين مطالعه، آمار مربوط به بارندگي و دبي روزانه طي سال هاي 1353 تا 1379 جمع آوري، پالايش و آناليز گرديد. سپس با استفاده از مفهوم مدل سازي ديناميك و با نرم افزارهاي آماري2003 Excel و SPSS 11.5 مبادرت به تهيه و استخراج مدل هاي مناسب گرديد. با تجزيه و تحليل نتايج به دست آمده، تعداد روزهاي بارندگي موثر پيشين و موثرترين روز بارندگي بر دبي روز واقعه مشخص گرديد. نتايج به دست آمده دلالت بر تاثير متفاوت و معني دار بارش هاي روز واقعه و روزهاي پيشين بر توليد رواناب روز واقعه در حوزه آبخيز مرتعي تنگراه، طي ماه هاي مختلف داشته است. نتايج هم چنين نشان داد كه در اكثر ماه ها بارندگي تنها تا 3 روز پيش روي دبي حوزه آبخيز مرتعي تنگراه تاثير معني دار داشته كه با تاكيدات ساير شيوه هاي معمول برآورد رواناب مبني بر تاثير بارندگي پنج روز پيش روي دبي روز واقعه هم-خواني ندارد. از اين رو تحقيق فعلي، تعيين دقيق تعداد روز بارندگي موثر پيشين براي مناطق مختلف با توجه به تغييرات زماني و مكاني موثر بر دبي خروجي حوزه آبخيز را تاكيد مي نمايد.

In the pastures, floods often happen due to surface runoff and violent storm. Initial soil water content has a direct influence on the infiltration capacity and as result on surface runoff. Hydrological models are strong instruments to investigate the main physical processes involved in the watershed. In the present study regression models, obtained from relationship between independent and dependent effective variables on runoff production. Through modeling used in this study, the daily precipitation and water discharge data for the period from 1974 to 2000 collected, refined and analyzed. Subsequently the pertinent models were recognized with using the concept of dynamic modeling statistical softwareʹs Excel 2003 & SPSS 11.5. The analysis of results showed that the effective time of antecedent precipitation and the most effective daily precipitation on daily discharge. The results indicated that the antecedent and daily precipitation were affected on the daily discharge of Tangrah pasture watershed in duration of different months significantly. It was also found out that the daily discharge was affected by the precipitation occurred respectively before three days while this is contrary to emphasizes of other common methods of estimate of runoff that was based on effect of precipitation of fifth previous days on daily discharge due to specific governing conditions on study watershed. The present study emphasizes determination of exact quantity of effective antecedent precipitation in different places attention to effective spatial & temporal changes on output discharge of watershed.