نقش خيال در فرايند ادراك از نظر ابن‌عربي

Ibn Arabiʹʹs Veiw about the Role of Imagination in the Process of Perception

تا پيش از اب نعربي و بنا بر سنت ديرينه به يادگار مانده از حكماي يوناني، مح دوده ادراكات انساني منحصر به عالم حس و عالم عقل بود. چون حس براي عقل ب هعنوان ابزار شناخت محسوب م يشد، عقل، م?درِك نهايي شمرده م يشد. اين عقل كه موي?د به منطق بود علاوه بر اينكه مرجع كامل ادراك بود، داور نهايي نيز به حساب م يآم د. در آن سنت فكري همه يافت هها از صافي عقل منطقي بايد عبور داده شود تا صحت و سقم آنها معلوم گردد. ابن عربي طرحي نو م يافكند و چالشي بزرگ پي شروي عقلِ منطقيِ سنتي م ينهد. ب يجهت نيست كه مستشرقانْ وي را پر نفوذترين و بزر گترين نظري هپرداز نيمه دوم تاريخ اسلام دانست هاند و ملاقات وي را در سن نوجواني با ابن رشد پير فلسفه آن روزگار پايان راهي كهن و آغاز راهي نو تلقي كرد هان د. راه نوي كه اب نعربي پي افكند، گرفتن مرجعيت عقل و سپردن آن به خيال بود. اما خيالي كه او مطرح ساخت معنايي منحصر به فرد داشت. امروزه پس از ظهور پس تمدرنيسم و مورد ترديد قرار گرفتن فرضي ههاي جديد در باب ماهيت انسان و عقلانيت و ابطال بسياري از مسلّمات، اشتياق به بازنگري در تاريخ تفكر و انديشه شرقي نيز رو به افزوني نهاده است. از اي نرو اب نعربي براي ما و محققّان مغرب زمين ه مزمان اهميتي ويژه يافته است. از اي نرو، لازم است همه جوانب آرا و افكار وي با آگاه يهاي امروز مطالعه شود. اين مقاله به دنبال تبيين ديدگاه اب نعربي در باب خيال و نقش و كاركرد آن در ساحت ادراك است.

Befor Inb Arabi, according to the Helenistic view, the human perception was confined to sensations and objects of reason. And, for the sensation was regarded as an instrument for reason, the latter was thought as the final perceptive faculty. Furthermore, the reason supported by logics, was regarded as the final judge. In the mentioned thought tradition, all of findings should be assessed in the light of reason to their truth of falsity be determined. Ibn Arabi suggests a new worldview and makes the traditional conception of reason encountered to some main challengs. According to this fact, orientalists rightly have called him the largest and most influential thinker in the second half of Islamic age. Ibn Arabiʹs meeting with Averoes – the main philosopher of his age – is regarded as a kind of end for a long time tradition and the begining of a new route. The route Ibn Arabi founded is takig authority from reason and giving it to the imagination in an strict sense. Nowaday, after the rise of postmodernism and many challenges about modern hypothses about the nature of human being and rationality, and refutation of many modern assumptions, inclination to reassessment of oriental thoughts has been increased, and therefore, there is an increasingly interest in Ibn Arabiʹs views. Thus, it is necessary to all of his ideas are studied in the light of current streams of thoughts. This paper tries to study and explicate Ibn Arabiʹs views about the imaginantion and its role and function in the realm of perception.