مديريت پسماندهاي پزشكي در بيمارستان‏هاي شهر گرگان

Medical Waste Management in Gorgan Hospitals

زمينه و هدف: پسماندهاي پزشكي رده خاصي از پسماندها مي‏باشند كه به دليل ويژگي‏هاي عفوني و يا سمي، بسيار خطرناك هستند. برنامه‏ريزي مديريت پسماندهاي بيمارستاني با هدف جلوگيري از اثرات نامطلوب بر سلامت انسان و محيط زيست صورت مي‏گيرد. هدف اين مطالعه تعيين مقادبر كمي انواع پسماند و شيوه مديريت آن در داخل و خارج بيمارستان‏هاي شهر گرگان است. روش كار: اين مطالعه توصيفي- مقطعي در سال 1388 در هشت بيمارستان فعال شهر گرگان انجام گرفت. اطلاعات با تكميل چك ليست و پرسش‏نامه استاندارد وزارت بهداشت كه درجه اطمينان و اعتبار آن محرز گرديده، جمع‏آوري و با نرم‏افزار آماري SPSS آناليز و تحليل گرديد. يافته‏ها: ميانگين پسماندهاي توليدي در بيمارستان‏هاي شهر گرگان 2143 كيلوگرم در روز بود، كه اين مقدار براي پسماندهاي عفوني، نوك تيز و برنده، و معمولي به ترتيب برابر 42/47%، 2/1% و 38/51% بود. نرخ توليد پسماند بيمارستاني به ترتيب براي پسماند كل، عفوني، نوك تيز و برنده، و عمومي برابر 53/2، 21/1، 015/0 و3/1 كيلوگرم به ازاي هر تخت در روز بود. نتيجه‏گيري: درصد بالاي پسماندهاي عفوني نشان مي‏دهد كه علي‏رغم تلاش فراوان در مديريت پسماندهاي پزشكي، هنوز مشكلاتي در فرآيند مديريت پسماندهاي پزشكي، به‏ويژه در تفكيك پسماند وجود دارد، كه نيازمند توجه بيشتر مي‏باشد. توصيه مي‏شود براي افزايش آگاهي پرسنل در خصوص تفكيك صحيح پسماندهاي پزشكي، سيمنارهاي آموزشي ترتيب داده شود. يادآوري اين نكته مهم است كه موفقيت در مديريت پسماندهاي پزشكي بدون همكاري و تشريك مساعي گروههاي مختلف حِرف پزشكي امكان‏پذير نمي‏باشد.

Background & Objectives: Medical waste, a special subcategory of waste, is highly hazardous due to its infectious or toxic characteristics. Planning of medical waste management is necessary to prevent waste from adversely affecting human and environmental health. The objectives of this study were to determine quantity of different types of waste and clarifying existing situation of waste management in Gorgan Hospitals. Methods: This descriptive cross-sectional study was performed in 8 hospitals of Gorgan in 2010. Data were collected using a checklist and a questionnaire and their validity and reliability were verified. The data were analyzed using SPSS software. Results: Average waste production in Gorgan Hospitals was 2143 kg/day and infectious, medical sharps, and general waste accounts for 47.42, 1.2, and 51.38%, respectively. Respective values for waste production rates for total waste, infectious, medical sharps, and general wastes were 2.53, 1.21, 0.015, and 1.3 percent. Conclusion: The high percentage of infectious waste indicate that despite the plentiful efforts for managing of medical wastes, the current waste management system in the hospitals of Gorgan city is well below the standard criteria particularly in segregation procedures. Training seminars for hospital personnel is recommended in order to promote personnel awareness on medical waste segregation. t is important to emphasize that the medical waste management cannot succeed without cooperation and participation of all relevant parties.