رتبه‏بندي ميزان اشتغال و ارزش افزوده حاصل از فعاليت بخش‌هاي تول‍يدي و بررسي علل آنها

The Status of Job Creation and Value Added of Production Sectors in Iran (Using an Input-Output Analysis)

اين مقاله در پي تعيين جايگاه فعاليت بخش‌هاي مختلف توليدي در ايجاد اشتغال و ارزش افزوده در كشور و بررسي علل آن مي‏باشد. براي اين منظور از تجزيه و تحليل ضرايب داده-ستانده استفاده مي‌شود. سهم عوامل موثر در ايجاد اشتغال و ارزش ‏افزوده بخش‏ها شناسايي و مورد تجزيه و تحليل قرار مي‏گيرد. داده‌هاي مورد نياز از جدول داده-ستانده سال 1385 كشور و نتايج سرشماري‌هاي نفوس و مسكن اين سال تامين مي‌گردد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد يكي از عوامل موثر در ايجاد اشتغال و ارزش افزوده، ضرايب فزاينده پيشين كل اشتغال‏زايي و ايجاد ارزش افزوده است كه عاملي فني و در كوتاه ‏مدت ثابت مي‏باشد. بر اين اساس به دليل تامين نهاده براي بخش‏هاي اقتصادي، فقط بخش‏هاي زراعت، باغ‌داري و جنگل‌داري به لحاظ ضرايب فزاينده پيشين كل ايجاد ارزش افزوده و اشتغال‏زايي، در زمره 5 بخش برتر قرار دارند. در حالي كه بخش‏هاي واسطه‏گري‏هاي مالي و تامين برق، آب و گاز كه به لحاظ ضرايب فزاينده پيشين كل ارزش افزوده در زمره 5 بخش برتر قرار دارند، به لحاظ ضرايب فزاينده پيشين كل اشتغال‏زايي در پايين‏ترين رتبه‏ها جاي دارند. ديگر عامل موثر كالاي نهايي توليد شده در بخش‏ها است كه عاملي برون زا و در كوتاه مدت قابل تغيير است. با وجود اينكه بين توليد كالا و خدمات نهايي بخش‏ها با ارزش افزوده آنها در سال 1385 رابطه بالايي ديده مي‏شود، بين توليد كالا و خدمات نهايي بخش‏ها با سطح اشتغال آنها ارتباط چنداني وجود ندارد.

This paper studies the status of the production sectors in job creation and value added in our country. The effecting factors are investigated as well. To do so, the input-output (I-O) multipliers analysis has been employed. The contribution of effective factors in job creation and value added of sectors are investigated as well. The I-O table for the year 2006 as well as the Population and Housing Census for the same year that have been provided by the Statistical Centre of Iran are used as databases. Among the factors effecting job creation and value added are the total linkage of job and value added multiplicatores that are technical factors and constant in the short run. The results of this research show only farming, gardening, and forestry sector is regarded as the five top sectors due to total forward linkage multiplicatores of value added generators and high rates of occupation, whereas financial intermediations/ and production of electricity, water and gas sectors that are regarded as the five top sectors due to the total forward linkage multiplicatores, are the lowest sectors due to value added generators. Final products of sectors are the other effective factor, which is an exogenous one that can change in the short run. Although the final products of sectors have a high relationship with the level of their value added in 2006, the final products of sectors have no strong relationship with their employment.