واكنش فيزيولوژيكي تعدادي از گياهان شورزيست علوفه اي در شرايط شور

Physiological response of some forage halophytes under saline conditions

تنش شوري عامل محدود كننده توليد گياهان زراعي به ويژه در مناطق خشك و نيمه خشك ايران مي‌باشد. از طرف ديگر وجود اراضي وسيع شور و گونه هاي متنوع شورزيست، استفاده از منابع آب و خاك شور را اجتناب ناپذير كرده است. به منظور ارزيابي برخي ويژگي‌هاي فيزيولوژيكي گياهان شورزيست علوفه اي، تحقيقي در ايستگاه تحقيقات شوري چاه افضل، يزد، در سال 89-88 انجام گرفت. تعداد 9 گونه شورزيست مورد نظر در گلخانه تكثير شده، سپس به مزرعه انتقال داده شدند. قالب طرح آماري، بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. در طول فصل رشد گياهان با آب شورdSm-1 39/8 آبياري شدند. در پايان آزمايش صفاتي شامل محتواي آب اندام هوايي، ميزان خاكستر و مقدار عناصر معدني سديم، پتاسيم و كلر برگ اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه تفاوت‌هاي فيزيولوژيكي معني داري بين گياهان شورزيست وجود دارد كه مي‌تواند با قابليت متفاوت توليد علوفه گياهان شورزيست مرتبط باشد. از ميان گونه هاي شورزيست Kochia indica، Sesbania aculeata و Atriplex halimus به دليل عملكرد علوفه بيشتر، محتواي پايين خاكستر، سديم و كلر به عنوان گونه هاي برتر انتخاب شدند. با توجه به اين واقعيت كه مقدار بالاي نمك در گياهان شورزيست محدوديت‌هايي را از نظر خوش‌خوراكي علوفه ايجاد مي‌كند، S. aculeate به دليل داشتن مقدار خاكستر كم و نيز نسبت سديم به پتاسيم پايين مي‌تواند به عنوان يك گونه علوفه اي مناسب انتخاب گردد.

Salinity stress is a major limiting factor for biomass production, especially in arid and semi-arid regions of Iran. Furthermore, the existence of vast areas of saline lands, and various halophytic species tend to utilize saline soil and water resources. To evaluate some physiological traits of fodder halophytes, an experiment was conducted at Salinity Research Station of Chah-Afzal, Yazd in 2009-2010. Nine forage halophytic species were propagated in the greenhouse, and then transferred to the field. The statistical design was complete randomized block with three replicates. During the growth season, plants were irrigated with saline water (8.39 dSm-1). At the end of the experiment, some physiological characteristics including water content, ash percent, canopy broadness and some mineral elements (Na+, K+, Cl-) were measured. Results showed significant physiological differences among halophytes, which could be related to different fodder potential of the halophytes. Among the halophytes, K. indica, S. aculeata and A. halimus could be considered as the most promising species in forage production based on the higher forage yield, low ash content and low amounts of Na and Cl ions. Considering the fact that high salt content in halophytes caused some limitations for forage palatability, S. aculeata could be selected as a suitable fodder species based on low ash content and low Na+/K+ ratio.