قيمت‌گذاري بيمه سپرده‌ها در بانك‌هاي خصوصي ايران (مورد مطالعه بانك‌هاي پارسيان، اقتصاد نوين و كارآفرين)

Deposit Insurance Pricing in Iranian Banks (Case Study of Persian, Kar Afarin and Eqtesad Novin Banks)s

قيمت‌گذاري بيمه سپرده‌ها در بانك‌هاي خصوصي ايران (مورد مطالعه بانك‌هاي پارسيان، اقتصاد نوين و كارآفرين) رضا طالبلو* تاريخ دريافت: 16/6/89 تاريخ پذيرش: 28/3/90 صفحات: 98-75 بيمه سپرده ها نوعي تضمين و يا حمايت از سپرده گذاران مژسسات اعتباري و بانك‌ها است. هدف اصلي چنين نظامي، ثبات بخشيدن به بازار مالي و فراهم كردن امكان فعاليت بانك‌ها و مژسسات كوچك در كنار بانك‌هاي بزرگ است. لازمه رسيدن به اين هدف، محاسبه و اعمال نرخ بيمه بر اساس ميزان ريسك پذيري هر بانك است. در اين مقاله با استفاده از الگوي مرتون براي قيمت‌گذاري اختيارات به تخمين نرخ بيمه سپرده هاي بانك‌هاي خصوصي منتخب در ايران پرداخته شده است. براي اين منظور، در ابتدا ارزش بانك و واريانس آنكه هر دو غير قابل مشاهده هستند با تصريح يك تابع حداكثر درستنمايي محاسبه شد و سپس با استفاده از اين متغيرها نرخ بيمه سپرده براي هر بانك بر اساس ريسك بانك‌ها محاسبه شد. نتايج حاكي از آن است كه ريسك بانكداري در ايران در حال افزايش است. نرخ تخمين‌زده شده بيمه سپرده ها در برخي سال‌ها به طور غيرعادي بالا بوده است. اين موضوع مي‌تواند ناشي از دو موضوع باشد: نخست بالا رفتن نسبت يعني نسبت بدهي به سهام و دوم بالا رفتن واريانس ارزش دارايي هاي بانك يعني نكته ديگر متفاوت بودن نرخ بيمه سپرده‌هاي هر بانك است. اين موضوع بدين معنا است كه ريسك بانك‌ها بايكديگر متفاوت است، لذا با توجه به اختلاف نسبتاً قابل توجه اين هزينه‌هاي (قيمت‌هاي) بيمه سپرده ها نتايج اين بررسي حاكي از آن است كه نظام قيمت گذاري بيمه سپرده ها در ايران مي‌بايست براساس ريسك هر بانك باشد و يك نرخ واحد اتخاذ نشود چرا كه هزينه ريسك بانك‌هاي با درجه ريسك گريزي پايين‌تر به بانك‌هاي ميانه‌رو و سپرده گذاران آنها تحميل مي شود. طبقه‌بندي JEL: G21,E31,E44. كليدواژه: نااطميناني اقتصادكلان، عملكرد اعتباري بانك‌ها، مدل‌هاي ARCH.

Deposit Insurance Pricing in Iranian Banks (Case Study of Persian, Kar Afarin and Eqtesad Novin Banks) Reza Talebloo1 Abstract Deposit insurance is a type of shelter for banks depositors. The main purpose of this system is stabilization of financial market and providing a situation that small and fragile bank and deposit institutions can survive in credit market. Appropriate pricing of deposit insurance rate is necessary for realization of this goal. In this paper we use Merton option pricing model for estimating deposit insurance rate of some Iranian private banks. For this purpose, first, banks asset value and its variance that are unobserved, were estimated with specification of maximum likelihood function. Then deposit insurance price of each bank based on their risks were calculated. We found banking deposit insurance premium and risk are growing. In some years, estimated deposit insurance premium unusually was very high. This fact can be due to two events: first ?? ?? ratio in this year was high, which means debt to equity ratio was high. Secend, banks value variance were high. Other finding of this study is that deposit insurance premium of Iranian banks are different. This fact shows that these banks have different risk levels so, with respect to differences in deposit insurance premium of each bank, this paper recommends that deposit insurance system in Iran should be based on their risk levels. JEL Classification: G21, G22, G32, G33 Key words: Deposit Insurance, Bank, Banking Risks, Banking Bankruptcy.