اثر هم‌پيوندي نوسان قطبي، پرفشار سيبري و تغييرات ژيوپتانسيل بر اقليم زمستانه ايران (مورد: سواحل جنوبي درياي مازندران)

Homograft Effect of AO,Cpand Geo-Potential Variations on Winter Climate of Iran(Case Study:Southern Coast of Mazandaran Sea)

در اين پژوهش شناختي، اثر هم‌پيوندي نوسان قطبي(AO)، پرفشار سيبري(CP)و تغييرات ارتفاع ژيوپتانسيل بر اقليم زمستاني سواحل جنوبي درياي مازندران آشكارسازي شده است. تحليل هاي همبستگي براي35سال دوره آماري نشان مي‌دهد كه دما و بارش زمستانه سواحل درياي مازندران طي فازهاي مثبت و منفي نوسان قطبي تغيير مي كند. ضريب همبستگي پيرسون بين ميانگين دماي زمستانه پنج ايستگاه جنوب درياي مازندران با نوسان قطبي و پرفشار سيبري، به ترتيب0.48+ و0.70+ مي باشد. با ثابت نگه داشتن اثر پرفشار سيبري در معادله، همبستگي جز به جز بين دما وAOتنها به0.17+ مي رسد. اين در حالي است كه با ثابت نگه داشتن اثرAO، همبستگي جز به جز بين دما و پرفشار سيبري به0.53+ مي رسد. ضريب همبستگي پيرسون بين بارش زمستانه پنج ايستگاه جنوب درياي مازندران با نوسان قطبي و پرفشار سيبري، به ترتيب0.68- و0.32+ مي باشد. با ثابت نگه داشتن اثر پرفشار سيبري در معادله، همبستگي جز به جز بين دما وAOتنها به0.50- مي رسد. اين در حالي است كه با ثابت نگه داشتن اثرAO، همبستگي جز به جز بين دما و پرفشار سيبري به0.18+مي رسد. اين امر نشان دهنده آنست كه در طول دوره آماري، اثرات نوسان قطبي بر روي بارش منطقه، بيشتر از طريق بادهاي غربي است. در ادامه، محاسبات و شواهد نشان داد كه ارتفاع ژيوپتانسيل، معيار مناسبي براي تشخيص تاثيراتAOوCPبر روي نوسان هاي اقليمي سواحل جنوبي درياي مازندران است. از نتايج بدست آمده و با توجه به وجود رابطه معنادار ناهم فاز بين شدت پرفشار سيبري وAOبا ضريب0.51-، اثر هم‌پيونديAO،CPو تغييرات ارتفاع ژيوپتانسيل بر اقليم منطقه آشكارسازي شد

In this research the effect of Antarctic Oscillation, Siberia high pressure and height geo-potential variations on winter climate of southern coast of Mazandaran has been emerged. Correlation analysis for a35years statistic period showed that temperature and winter rainfall of Mazandaran coasts during positive and negative phases of Antarctic Oscillation were changed. Pearson correlation coefficient between the averages of winter temperature for five stations on southern coast of Mazandaran sea with Antarctic oscillation and Siberia high pressure is+0.48and+0.70, respectively. By fixing the Siberia high pressure in the equation, detailed correlation between temperature and AO would only reach to+0/17. While the detail correlation between temperature and Siberia high pressure would reach to +0.35by fixing the effect of AO. Pearson correlation coefficient between winter rainfall of five station in south of Mazandaran sea and Antarctic oscillation and Siberia high pressure, is-0.68and+0.32, respectively. By fixing the effect of Siberia high pressure in equation, detailed correlation between temperature and AO would reach to only-0.50. While by fixing the effect of AO detailed correlation between temperature and Siberia pressure would reach to+0.18. It shows that during statistical period the effects of Antarctic oscillation on rainfall of the region are more through western winds. Then computations and evidences showed that geo-potential height is a proper criterion for recognizing the effects of AO and CP on climate oscillation of southern coast of Mazandaran sea. From findings and regarding to the significant non-phase relation between the intense of Siberia high pressure and AO with coefficient of -0.51, the homograft effects of AO, CP and geopotential variations on climate of the region were emerged.