تبيين متاپارادايم انسان در نظريه هاي اسلامي وتيوري هاي مراقبتي پرستاري

Explanation of Meta paradigm of Human in Islamic Sources and Nursing Theories

چكيده زمينه و هدف: مفاهيم بر اساس فلسفه ها و عقايد حاكم بر هر جامعه داراي تعاريف متفاوتي مي گردند. بنابراين لزوم تعريف مفاهيم عمده پرستاري بر اساس مباني فلسفي و عقيدتي جامعه ي ايران، يعني اسلام وجود دارد. به همين منظور مطالعه حاضر با هدف تعريف مفهوم انسان بر اساس متون اسلامي و مقايسه اين تعريف با نظريه هاي مراقبتي پرستاري انجام پذيرفت. روش بررسي: در اين مقاله از روش اقتباس مفهوم واكر و اوانت در نظريه پردازي استفاده شد. در اين شيوه با مطالعه نظريه هاي موجود در مورد مفهوم مورد نظر، پژوهشگران بهترين نظريه ها را با توجه به حيطه حرفه اي خود انتخاب كرده و سپس نظريه ها را با توجه به مقتضيات حرفه اي خود باز تعريف نمودند كه مفهوم انسان از نظريه هاي آيت الله جوادي آملي، مصباح يزدي و محمد تقي جعفري استخراج شد. يافته ها: انسان متشكل از روح و جسم است كه بر مبناي فطرت الهي آفريده شده است . حركت بر اساس فطرت با كمك عقل، اختيار و ايمان انجام مي پذيرد تا به نهايت سلامت روح كه قلب سليم است دست يابد. انسان براي رسيدن به قلب سليم بايد ساحات وجودي اش كه شامل نباتي ، حيواني و عقلاني است را طي كند. بنابراين وظيفه پرستار، كمك به مددجويان براي دستيابي به فطرت واقعي وجودي خود بر اساس ساحات انساني است. نتيجه گيري: بر اساس تعريف موجود به نوعي به برتري روح بر جسم معتقد هستيم. بنابراين در اين ديدگاه بر خلاف نظريه هاي موجود، برتري توجهات پرستاري به مسايل روحي است. همچنين بر خلاف تعاريف نظريه پردازان مراقبتي آنچه هدايتگر طراحي برنامه-هاي پرستاري است، فطرت انسان است نه نياز ها و تجربيات فرد. بنابراين در اين ديدگاه وظيفه پرستار كمك به انسان است بر اساس فطرت الهي، براي رسيدن به نهايت سلامت كه همان قلب سليم است.

Abstract Background and Objective: The concepts are defined differently upon the dominated philosophy and ideology of the communities. Thus, it can be possible to define the main concepts of nursing based on the philosophical and ideological foundation of Islamic ideology in Iran. The aim of the present study was to explain the human’s concepts based on Islamic documents and compare with nursing theories. Material and Methods: The concept derivation of Walker and Avant was used for theory construction. In this method, by studying the existing Islamic theories about human, the researchers chose the best theories adjusting to nursing and redefined them on the basis of nursing concepts. Finally the human’s concept was derived of theories of Ayatollah Javadi Amoli, Mesbah Yazdi and Mohammad Taghi Jafari. Results: Human, consists of body and spirit, which have been created based on Fetrat.The movement according to Fetrat is accomplished by the help of wisdom, authority and faith to reach Ghalbe Salim, which is the summit of spiritual health. To reach Ghalbe Salim, human should consider the fields including plant, animal and wisdom. Thus, the nurse’s duty is to help the clients to achieve their real Fetrat, based on the human areas. Conclusion: In terms of this definition that verifies the superiority of spirit over body, nurses must pay attention to the spirit more than the body. In contrast with caring theories, the leader of nursing programs is Fetrat rather than the individual needs and experiences. Hence, the nurses’ duty is to help the human, based on Fetrat, to reach the highest health that is Ghalbe Salim. Keywords: Human, Nursing, Islam