بررسي اثر متغيرهاي توپوگرافي و خصوصيات فيزيكو- شيميايي خاك بر نحوه عملكرد پارامترهاي موثر بر رشد Artemisia sieberi در مراتع استپي ندوشن يزد

Soil and topographical variation influencing the growing factors of Artemisia sieberi in steppic rangeland, Nodoushan-Yazd

هدف از اين تحقيق شناخت اثر عوامل محيطي بر رشد كمي و كيفي گونه درمنه دشتي (Artemisia sieberi) در منطقه ندوشن استان يزد بود. در اين راستا پس از بازديد ميداني، 46 سايت مطالعاتي از اين گونه در نقاط مختلف منطقه انتخاب و مورد بررسي قرار گرفتند. اندازه گيري درصد تاج پوشش، تراكم و ميزان توليد داخل 45 پلات تصادفي 2 مترمربعي مستقر بر 3 ترانسكت خطي 400 متري انجام شد. متغيرهاي محيطي ثبت شده در محل هر سايت شامل موقعيت، ارتفاع، شيب و جهات جغرافيايي بودند. همچنين در ابتداي هر ترانسكت پروفيلي حفر شد كه با توجه به مرز تفكيك افق ها در منطقه و عمق ريشه دواني از عمق 40-0 سانتي متري نمونه خاك برداشت شد، نمونه ها با هم مخلوط و نهايتاً يك نمونه تركيبي به دست آمد. سپس ميزان درصد رس، سيلت و ماسه، آهك، اسيديته، هدايت الكتريكي، سديم، كلسيم و منيزيم در هر نمونه اندازه گيري شد. ماتريسي از ويژگي هاي محيطي و گونه اي ثبت شده تهيه گرديد و رابطه بين ويژگيهاي رويشي رويشي و متغيرهاي محيطي به روش رسته بندي تجزيه افزونگي (RDA) بررسي شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه ويژگي هاي رويشي گونه درمنه دشتي با برخي از متغيرهاي خاكي و توپوگرافي ارتباط معني داري دارند. از بين متغيرهاي خاكي، درصد رطوبت اشباع، ميزان سديم، مجموع كلسيم و منيزيم و بافت بيش ترين تاثير را بر تغييرات توليد، تاج پوشش و تراكم داشتند. خصوصيات رشد گونه مورد مطالعه همبستگي معني داري نيز با متغيرهاي ارتفاع و شيب نشان دادند.

In this research, the effect of important environmental variable on Artemisia sieberi species quantitative and qualitative were determined in Nodoushan region, Yazd province. In this purpose, forty-six various sites were studied. Forage yield, Canopy Cover and density over three line transects were measured in random plots 2 m2. Environmental data recorded were including the site location (longitude, latitude), altitude, aspect and slope. For each sampled site, four soil samples were collected from profiles of 0–40 cm depth. These four samples then were pooled together to form one composite sample, air-dried and thoroughly mixed. Measured soil properties were included: gravel, texture, calcium carbonate, gypsum, pH, EC, soluble ions (Na+, Mg+2 and Ca+2) and SAR. The matrix of environmental and species characteristics were prepared. The relationships between species characteristics and environmental variables were determined using of Redundancy Detrended Analysis (RDA) method. The results showed that the forage yield, canopy cover and density are related to both soil and topographical variables. Among the soil variables, saturation percentage (SP), Na+, Ca+2Mg+2 and soil texture have the most effect on A. sieberi forage yield, canopy cover and density. The A. sieberi species growing characteristics were also significantly correlated with the topographic variables, elevation and slope.