نهشته ي بوكسيت پرمو- ترياس قشلاق در زون البرز شرقي: زمين‌شناسي و سنگ نگاري

Gheshlagh Permo-Triassic bauxite deposit in the Eastern-Alborz Zone: Geology and petrography

زون ساختاري البرز در شمال ايران، ميزبان نهشته‌هاي بوكسيتي متعددي است. نهشته ي بوكسيتي قشلاق با طول 2 كيلومتر و ضخامت حدود 20 متر يكي از اين نهشتههاست كه در بخش شرقي زون ساختاري البرز قرار دارد. اين نهشته به شكل يك افق چينه‌سان در بين سنگ‌آهك‌هاي پرمين و سنگ‌آهك‌هاي دولوميتي ترياس تشكيل شده است. مرز زيرين اين افق بيشتر موج‌سان است، در حالي كه مرز بالايي آن با سنگآهك‌هاي دولوميتي فراديواره هم‌ساز است. بر اساس شواهد كاني‌شناسي و بافتي، اين نهشته را مي‌توان از بالا به پايين به پنج واحد مجزا تقسيم كرد: 1) واحد بوكسيت بالايي با ضخامت حدود 5 متر، متشكل از بوهميت، هماتيت، كايولينيت، روتيل و سوانبرگيت، 2) واحد كايولينيت بالايي با ضخامت تقريبي 2 تا 3 متر كه بيشتر از كاني‌هاي رسي تشكيل شده است، 3) واحد بوكسيت سخت با ضخامت تقريبي 5/1 متر كه بيشتر از كاني‌هاي هماتيت، كايولينيت، بوهميت و دياسپور تشكيل يافته است، 4) واحد كايولينيت پاييني با ضخامت 1 تا 4 متر و متشكل از كايولينيت، بوهميت و دياسپور و 5) واحد بوكسيت پاييني با ضخامت 4 تا 6 متر. بررسي هاي بافتي و ساختاري، هر دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را براي بوكسيت‌ها نشان مي‌دهد. تلفيق يافته‌هاي زمين‌شناسي، بافتي و كاني‌شناسي نهشته بوكسيت قشلاق نشان مي‌دهد كه اين نهشته از نوع بوكسيت كارستي بوهميتي- دياسپوري است.

The Alborz structural zone in northern Iran is the host of a number of bauxite deposits. The Gheshlagh bauxite deposit is one of them with more than 2 km long and a thickness of about 20 m in the eastern part of the Alborz structural zone. This deposit has been developed as a stratiform horizon along the contact zone of Permian limestones and Triassic dolomitic limestones. The basal contact zone of the bauxite horizon is mainly undulatory, whereas the upper contact zone is concordant with the hanging-wall dolomitic limestones. Based on mineralogical and textural evidences, the horizon can be divided from top to bottom into five distinct units: (1) upper bauxite unit with a thickness of about 5 m, is composed of boehmite, hematite, kaolinite, rutile and svanbergite, 2) upper kaolinite unit approximately 2-3 m thick and is composed mainly of clay minerals, 3) hard bauxite unit with a thickness of approximately 1.5 m, mainly consists of hematite, kaolinite, boehmite and diaspore, 4) lower kaolinite unit approximately 1-4 m thick and is composed of kaolinite, boehmite and diaspore, and 5) lower bauxite unit about 4-6 m thick. Textural analyses indicate both allochthonous and autochtonous origins for these deposits. Combination of geological, textural and mineralogical data of the Gheshlagh bauxite deposit correspond to a boehmitic-diasporic karst bauxite deposit type.