برآورد ظرفيت و كوشش مالياتي استان يزد(با الگوگرفتن از فرم عمومي منحني لافر)

Estimation of Regional Taxable Capacity Case Study: Yazd Province

درآمدهاي مالياتي نقش و عملكرد گسترده‌اي در تعديل ثروت و درآمد، بهبود عدالت اجتماعي و اقتصادي، جلوگيري از تشديد نابرابري‌هاي درآمدي از طريق توزيع مجدد آن دارد و از ابزارهاي مهم و قوي در اجراي سياست‌هاي دولت در مقابله با بحران‌هاي اقتصادي به‌شمار مي‌رود. سيستم مالياتي زماني كاراست كه بتواند حداكثر درآمد مالياتي قابل وصول را حاصل نمايد؛ اما اينكه ظرفيت مالياتي در هر جامعه به چه ميزان است، موضوعي بحث‌انگيز مي‌باشد. در واقع، ظرفيت مالياتي حجم مالياتي است كه جامعه توان پرداخت آن را دارد و برآورد آن مي‌تواند بيان نمايد چه ميزان تلاش در تامين درآمدهاي مالياتي بكار برده شده است و از سويي تا چه حد توان افزايش اين درآمد وجود دارد. به منظور بررسي عوامل موثر در ظرفيت مالياتي با انتخاب استان يزد به‌عنوان مطالعه منطقه‌اي تلاش گرديد تا عوامل موثر بر ظرفيت مالياتي و همچنين روشي براي محاسبه سطح بالقوه مالياتي(پتانسيل مالياتي) منطقه‌اي ارايه گردد. عواملي همچون سهم ارزش‌افزوده بخش‌هاي مختلف اقتصادي از توليد ناخالص داخلي استان يزد و نرخ باسوادي استان به عنوان عوامل اثرگذار بر ظرفيت مالياتي استان در نظر گرفته شد و با روش اقتصادسنجي اثرگذاري آنها آزمون گرديده است. با الگو گرفتن از فرم عمومي منحني لافر و شبيه‌سازي از اين فرم با شكل دادن تابعي درجه دوم از درآمد مالياتي و نسبت مالياتي و تخمين ضرايب آن نسبت مالياتي حداكثركننده درآمد تعيين و سپس با استفاده از آن حداكثر ميزان ماليات قابل وصول را محاسبه نموديم. نتايج نشان مي‌دهد كه متغيرهاي سهم ارزش‌افزوده خدمات از توليد ناخالص‌داخلي منطقه و سهم بخش صنعت ‌و ‌معدن از توليد ناخالص داخلي منطقه بيشترين تاثير را بر نسبت مالياتي منطقه دارد.