بررسي اثرات تاريخ كاشت و تراكم بنه بر رشد و عملكرد زعفران (Crocus sativus L.)در شرايط اقليمي ملاير

Effects of planting date and corm density on growth and yield of saffron (Crocus sativus L.) under Malayer climatic conditions

به منظور مطالعه اثرات تاريخ كاشت و تراكم بنه بر عملكرد و برخي خصوصيات رويشي زعفران (Crocus sativus L.) در شرايط اقليمي ملاير، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده و در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال زراعي 89-1388 انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل سه تاريخ كاشت (25 تير، 25 مرداد و 25 شهريور ماه) و چهار تراكم ( 25، 50، 75 و 100 بنه در متر مربع) بودند. بر اساس نتايج بدست آمده مشخص شد كه اثر تاريخ كاشت بر تعداد گل، تعداد برگ، طول كلاله و وزن خشك كلاله هر گل معني‌دار بود، در حالي كه تراكم كاشت تاثير معني‌داري بر عملكرد كلاله، تعداد گل، طول دوره گلدهي، تعداد و طول برگ ها، وزن و طول كلاله و تعداد بنه هاي دختري داشت. كاشت در تيرماه باعث توليد بيشترين تعداد گل در واحد سطح و بيشترين ميزان طول و وزن كلاله شد، ولي با اين حال از لحاظ عملكرد كلاله اختلاف معني-داري بين تيمارهاي تاريخ كاشت مشاهده نشد. افزايش تراكم كاشت نه تنها باعث شد گلدهي زودتر شروع شود بلكه باعث كاهش معني‌دار دوره گلدهي نيز شد، به صورتي كه با افزايش تراكم از 25 بنه در متر مربع به 100 بنه در متر مربع، طول دوره گلدهي 33 درصد كاهش يافت. با افزايش تراكم كاشت از 25 به 100 بنه در متر مربع تعداد بنه دختري توليد شده نيز 56 درصد كاهش يافت. به طور كلي، كاشت در تيرماه اثرات مثبت بيشتري بر خصوصيات رشدي زعفران داشت. از سوي ديگر، تراكم كاشت 100 بنه در متر مربع به دليل تاثير مثبت بر عملكرد و كاهش طول دوره گلدهي قابل توصيه مي باشد.

In order to evaluate the effects of planting date and corm density on yield and some other traits of saffron under climatic conditions of Malayer in the West of Iran, an experiment was conducted using split plots based on randomized complete blocks design with four replications. Different planting dates (15th July, 15th August and 15th September) were allocated in the main plots and different corm densities (25, 50, 75 and 100 corms.m-2) were in the subplots. Based on results, the effects of planting date on flower number, leaf number, length and weight of stigma was significant, whereas effects of planting density on flower number and flowering period, leaf length and number, stigma length and weight, number of daughter corms and stigma yield was significant. The highest amount of saffron yield (2.7 kg.ha-1) obtained in the first planting date but there wasn’t significant different between planting date treatments. None of experimental treatments have significant effects on the beginning of flowering, but by increasing corm density the length of flowering period significantly decreased. By increasing planting density from 25 corms.m-2 to 100 corm.m-2 the number of daughter corms decreased by 56%. Generally, planting date of 15th of July caused higher growth in saffron than other planting dates. A number of 100 corms.m-2 showed higher yield and shorter length of flowering period.