بررسي و تحليل گفتمان امارت‌محور در ظفرنامه شرف‌الدين علي يزدي

The Study and Emirate-Based Discourse Analysis in Sharaf-a-din Ali Yazdi Zafarname

دوران تيموري زمانه تقابل گفتمان دو نهاد امارت و وزارت است. اين دو نهاد و ديدگاه‌هاي وابسته به آن‌ها، رويكرد وزارت‌محور به نمايندگي از وزرا و طرف‌داران آن‌ها و رويكرد امارت‌محور با محوريت امرا و حاميان‌شان، هدايت‌گر جريان‌هاي سياسي و اجتماعي عصر تيموري بوده‌اند. در اين ميان نقش مولفان دوران تيموري در توصيف، تفسير، و تبيين دو گفتمان مذكور حايز اهميت است. از جمله اين افراد، در جبهه گفتمان امارت‌محور، مي‌توان به مولانا شرف‌الدين علي يزدي اشاره كرد. با بررسي‌هاي انجام‌شده در خصوص اثر وي، ظفرنامه، و با استفاده از ابزار زبان‌شناختي نورمن فركلاف در سطح توصيف، مي‌توان خط‌مشي يزدي در مورد گفتمان امارت‌محور را دريافت. در ظفرنامه شاخص‌هاي گفتمان امارت‌محور نظير نظامي‌گري و توجه به قوم ترك مورد تاييد قرار گرفته و در مقابل گفتمان وزارت‌محور با شاخص وزارت و ايراني‌گري به حاشيه رانده شده است. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده، در سطح تبيين، علت حمايت شرف‌الدين از گفتمان امارت‌محور را مي‌بايست شرايط سياسي عصر تيمور دانست. از جمله اين عوامل مي‌توان به حضور شخص تيمور، در قالب فردي امير، در حوادث سياسي و توجه وي به عرصه نظامي‌گري اشاره كرد كه زمينه‌ساز تقويت گفتمان امارت‌محور در برابر گفتمان وزارت‌محور گرديد.

Teymouri era was the time of a contrast between two emirate and vizier-ship institute. These two institutes and their related views, vizier-ship-based approach and its followers and emirate-based approach led the political and social events in Teymouri era. Among these, the role of authors of Teymouri era in describing, interpreting and explaining two discourses is so important. One of them in emirate-based approach was Molana Sharaf-a-din Yazdi. By studying his work, Zafarname, and by applying Norman Fairclough’s linguistic instruments, we can describe Yazdi’s attitude about emirate-based discourse. In Zafarname, elements of emirate-based discourse, such as militarism and considering Turks, are endorsed, but elements of vizier-ship-based discourse, such as vizier-ship and being an Iranian, are rambled. Results show that it was political condition of Teymouri era that made Sharraf-a-din to support emirate-based discourse. For example, Teymour, as an emir, was present in political events and he paid attention to militarism. Therefore emirate-based discourse, instead of vizier-ship-based one, was supported.