بهينه‌سازي فرآيند استخراج ژلاتين از غضروف كوسه ماهي چانه سفيد(Carcharhinus dussumieri)

Carcharhinus dussumieri)Optimization of extraction process of gelatin from shark cartilag

كوسه ماهي چانه سفيد Carcharhinus dussumieri از صيدهاي غالب در آب‌هاي جنوب كشور مي‌باشد. يكي از دور ريزهاي اين ماهي به خصوص دربخش فرآوري فيله‌ي آن، غضروف است كه با روش‌هاي شيميايي قابليت تبديل به ژلاتين را دارد. اين پژوهش در دو مرحله انجام شد: در مرحله‌ي نخست، اثر سه غلظت سود (3/0 ، 2/0، 1/0 ) و سه غلظت اسيداستيك (1 ، 5/0 ، 1/0 ) در دماي 60 درجه و زمان 6 ساعت بر راندمان استخراج ژلاتين حاصله، بررسي شد. در مرحله‌ي دوم، بهترين غلظت اسيد و قليا در شرايط متغير دمايي (60 ، 70 و 80 درجه‌ي سانتي‌گراد ) و زمان (6 و12ساعت) مورد بررسي قرارگرفتند. نتايج آماري از ميانگين داده‌هاي نرمال كه با آناليز واريانس يك طرفه و آزمون دانكن تحليل گرديدند نشان داد كه در روش قليايي، غلظت3/0 مولار و در روش اسيدي، غلظت 1مولار بالاترين راندمان را دارند هرچند كه از نظر آماري تفاوت معني داري بين آن‌ها وجود نداشت(P > 0.05). در روش اسيدي دماي80درجه و زمان12ساعت و در روش قليايي دماي80 درجه و زمان6 ساعت و دماي80 درجه و زمان 12ساعت بدون وجود اختلاف معني‌دار(P > 0.05)، بالاترين راندمان را نشان دادند. درنهايت، مقايسه‌ي بين بهترين راندمان اسيدي و بهترين راندمان قليايي نشان داد كه تفاوت معني داري بين آن‌ها وجود ندارد، اما با توجه به راندمان حاصله(34/16%)، روش قليايي با غلظت 3/0 مولارسود مصرفي، دماي استخراج80 درجه‌ي سانتي‌گراد و زمان12 ساعت به عنوان بهترين روش استخراج ژلاتين از غضروف كوسه ماهي چانه سفيد، انتخاب گرديد.

Shark (Carcharhinus dussumieri) is one of the dominant fishing in the southern sea of Iran. Cartilage is considered as fish scum which is obtained from shark fillet production process and ability convert to gelatin by chemical method .This search performed in two stages. In the primary stage, effect of three (NaOH) concentration (0.1, 0.2 and 0.3 M) and three (CH3 COOH) concentrations (0.1, 0.5 and 1M) in 60? temperature and 6 hours time were studied on the yield of gelatin extraction. In the second stage, the optimum acid and alkaline concentrations were exposed to different time (6, 12 hours) and temperature (60, 70 and 80? C) conditions. This statistics results from normal data means which were obtained from Duncan’s one way variance analysis indicated that 0.3 M alkaline and 1M acid concentrations have higher yield ,how ever no significant difference was observed between them(p > 0.05). In the acidic method 80? C temperature and 12 hours time treatment, and alkaline method 80? temperature and 6 or 12 hours time treatment without significant difference was observed between them, showed higher yield. More over, the results showed that between optimal yield acidic method and optimal yield alkaline method was not significant difference. There fore, it is concluded that the alkaline method with 0.3M concentration, 80? C temperature and 12 hours time period (with mean yield: 16.34%) is the best method for produce gelatin from shark cartilage (Carcharhinus dussumieri).