الناصردين الله (حك :575-622ه) : خليفه هوشمند و مدبر عباسي

M. A. Candidate, Department of History & Civilization of Islamic Nations, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

اين مقاله با واكاوي خلافت الناصر لدين الله، سي‌وچهارمين خليفه عباسي در صدد پرداختن به رابطه‌ هوشمندي و تدبير سياسي خلفا با توسعه‌ سياسي، اجتماعي دستگاه خلافت و نيز جهان اسلام است. به سخن ديگر نويسنده كوشيده تا با واكاوي كارنامه‌ اين خليفه، چگونگي و چرايي دستيابي به اين موفقيت را دريابد. آنچه يافته‌ اين پژوهش است آنكه، تاريخ خلافت در دوره‌ الناصر، شاهد پيشرفت‌هاي سياسي، فرهنگي و اقتصادي چشمگيري بوده است. اين خليفه توانست با بهره‌گيري از توانايي‌هاي بالقوه و بالفعل جهان اسلام و استقرار وحدت سياسي در قلمرو امپراتوري اسلامي، گام‌هاي موثري در اعتلاي قدرت دنيوي و معنوي دستگاه خلافت عباسي بردارد. اين مساله در زماني صورت پذيرفت كه قدرت دنيوي خلافت عباسي در سراشيب انحطاط افتاده و توانايي اداره و انتظام امور را نداشته است.

Mahboubeh Sharafi Assistant Professor, Department of History & Civilization of Islamic Nations, Shahre Rey Branch, Islamic Azad University, Shahre Rey, Iran By studying the caliphate of Al-N?sir li-dinillah, the 34th Abbasid caliph, this article tries to deal with the relations between the political intelligence and thought of caliphs and the socio-political development of the caliphate system in the Islamic world. The outcomes of this research show that the history of the caliphate in Al-N?sir li-dinillah period had outstanding political, cultural and economic developments. This caliph took effective steps in exaltation of material and spiritual power of Abbasid and establishing the considerable unity by using the potential capacities of the Islamic world. This was happened when the material power of the caliphs had been declined and they were not able to control the community. Keywords: Abbasid Caliphate, Al-N?sir li-dinillah.