بررسي تغييرات پرولين ، پايداري غشاي سيتوپلاسمي ، عملكرد و طول ريشه‎چه در چهار رقم گندم پاييزه در شرايط تنش خشكي

The study of proline changes, memberane stability, yield and rootlet length of four wheat (Triticum aestivum L.) under drought stress

اين آزمايش براي ارزيابي تاثير تنش خشكي بر ميزان تجمع پرولين و پايداري غشا سيتوپلاسمي بر چهار واريته گندم: شيراز، چمران، پيشتاز و نيك‎نژاد در شرايط مزرعه و آزمايشگاه‎‎، در دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهر قدس‎ به صورت طرح كرت‎هاي خرد شده در پايه بلوك‎هاي كامل تصادفي با 4 تكرار انجام شد. در اين تحقيق صفات فيزيولوژيكي پرولين‎، پايداري غشاي سيتوپلاسمي براساس دو سطح آبياري نرمال و ظرفيت زراعي 30% (FC) اندازه‎گيري شدند، همچنين طول ريشه‎چه در پتانسيل‎هاي مختلف اسمزي تعيين شد. نتايج نشان داد كه بين پتانسيل‎هاي اسمزي از لحاظ طول ريشه‎چه در ارقام مختلف اختلاف معني‎داري وجود دارد و رقم پيشتاز با ميانگين 76/47 ميلي‎متر طول ريشه نسبت به ساير ارقام داراي اختلاف معني‎داري بود. نتايج آزمايش‎هاي مزرعه‎اي نشان داد كه اثر تنش خشكي بر پرولين آزاد برگ‎، پايداري غشا سيتوپلاسمي برگ و عملكرد دانه معني‎دار است، همچنين مقايسه‎ي ميانگين اثر تنش بر عملكرد دانه نشان داد كه تيمارهاي بدون تنش در سال اول و دوم به ترتيب با ميانگين 8/4374 و 4/4628 كيلوگرم دانه در هكتار نسبت به تيمار تنش رطوبتي عملكرد بيش‎تري داشتند. مقايسه‎ي ميانگين عملكرد دانه نشان داد كه رقم نيك‎نژاد و چمران در سال اول به ترتيب با ميانگين 1/4080 و 8/3775 و در سال دوم به ترتيب با 3/4098 و 8/3784 كيلوگرم در هكتار نسبت به ساير ارقام عملكرد بيش‎تري داشتند.

This experiment was conducted to evaluate the effect of drough stress on proline accumulation and memberane stability of four wheat‎s variety : shiraz – chamran –pishtaz and Niknejad both in farm and laboratory of ‎the Islamic Azad University of shahr-e-Qods. Exprimental design was split plot in complete randomzed completely block with 4 replications.In this research physiological traits as proline and memberane stability were measured according to two levels of irrigation (normal level and 30% fc),Rootlet length was also measured under different osmotic potentials.The results showed that there was a significant difference between varieties for rootlet length,and variety of pishtaz had more rootlet length than others (47.76mm).The result of field experimental showed that the effect of drought stress on leaf and membrane stability. And seed yield was significant and treatments under normal irrigation w‎ith means of 4374.8 kgha-1 had more seed yield than droght stress. The results indicated than seed yield of Niknejad and chamran variety were more than others.