تاثير شوري آب و خاك بر عملكرد گل، تركيبات محلول، محتوي عناصر شوري و كيفيت اسانس بابونه شيرازي (Matricaria recutita L.)

Effects of Soil and Water Salinity on Flower Yield, Soluble Compounds, Content of Saline Elements and Essential Oil Quality of German Chamomile (Shirazian Babooneh, Matricaria recutita L.)

در مناطق خشك و نيمه خشك، شوري آب و خاك توليد محصولات زراعي را محدود مي نمايد. ارزيابي تحمل به شوري گياهان دارويي به منظور كشت در مناطق شور از اهميت ويژه اي برخوردار است. به منظور بررسي تاثير شوري آب و خاك بر عملكرد گياه دارويي بابونه، آزمايشي گلخانه اي با پنج سطح شوري شامل آب غيرشور، 5/3، 5/6، 5/9 و5/12 دسي زيمنس بر متر در سه تكرار در گلخانه پژوهشي گروه زيست دانشگاه شاهد تهران، در قالب طرح كاملاً تصادفي اجرا گرديد. در اين پژوهش صفاتي از جمله، خصوصيات مرفولوژيكي، محتوي پرولين و پروتيين، ميزان عناصر سديم، پتاسيم، كلسيم و كلر گياه و درصد اسانس و كامازولن بابونه مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد با افزايش شوري، پارامترهاي رشدي گياه بابونه به طور معني داري كاهش يافتند. تغييرات ميزان متابوليت هاي ثانويه نيز نسبت به شاهد معني دار بود به طوري كه شوري اسانس را كاهش (23/35 درصد) و درصد كامازولن را افزايش (31/26) داد. با افزايش سطوح شوري، ميزان يون هاي سديم ساقه (34/54 %) و ريشه(60%)، و همچنين كلر ساقه (42/68 %) و ريشه(19/76%) گياه بابونه نسبت به شاهد افزايش يافت و باعث كاهش جذب عناصر پتاسيم و كلسيم در بابونه گرديد. نتايج نشان داد كه استفاده از گياه دارويي نسبتا متحمل به شوري بابونه ، علاوه بر اصلاح و بهبود وضعيت خاك هاي شور، مي تواند از عملكرد كمي و كيفي نسبتا خوبي در اين خاك ها برخوردار گردد.

Water and soil salinity limit crop production in arid and semi arid areas. Evaluation of salt tolerance of medicinal plants is important, particularly, for their cultivation in saline areas. To evaluate the effect of salinity of water and soil on chamomile plants yield, a greenhouse experiment was conducted using completely randomized design with five levels of water salinity including control, 3.5, 6.5, 9.5 and 12.5 dS.m-1 in three replications. The study was conducted in the Research Greenhouse of Biology Department of Shahed University, Tehran. In this study, parameters including morphological attributes, proline and protein content, plant content of Na, K, Ca, and Cl, percentage of essential oil and Chamazulene were evaluated. The results showed that, with increasing salinity, growth parameters of chamomile plants decreased significantly. A change in the amount of secondary metabolites was significant as compared with the control, in which salinity decreased essential oil (35.23%) and increased chamazulene percent (26.31).Compared with the control plant, amount of NA+ in stem (54.34%) and root (60%) and also Cl- in stem (68.42%) and root (76.19%), of chamomile plants increased with increasing salinity levels, thereby decreasing the absorption of Ka and Ca elements by chamomile. The results showed that cultivation of medicinal plants like chamomile, which are relatively tolerant to salinity, helps in reclamation and improvement of saline soils and can lead to high crop yield with a relatively good quality.