تاثير دور آبياري و مقادير كود نيتروژن بر عملكرد و كارايي و مصرف آب ذرت دانه اي در استان گيلان

Effect of Irrigation Scheduling and Nitrogen Rates on Yield and Water Use Efficiency of Corn in Guilan Province

به منظور ارزيابي كارآيي مصرف آب و عملكرد ذرت دانه اي سينگل كراس 704 تحت شرايط تيمارهاي آبياري و مقادير كود نيتروژن در استان گيلان در سال 1389 آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در لاهيجان انجام گرفت. تيمارها شامل سه سطح آبياري (ديم، دور آبياري 6 روز و دور آبياري 12 روز) به عنوان فاكتور اصلي و كود نيتروژن در پنج سطح شامل صفر (بدون مصرف كود نيتروژن)، 60، 120، 180 و 240 كيلوگرم نيتروژن در هكتار) به عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و كارآيي مصرف آب تحت تاثير تيمارهاي آبياري، كود نيتروژن و اثر متقابل اين دو عامل در سطح احتمال 1 درصد معني دار شدند. بيشترين كارآيي مصرف آب عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك به ترتيب به اثر متقابل كاربرد كودهاي 240 و 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار در شرايط بدون آبياري با مقادير 92/2 و 82/6 كيلوگرم بر مترمكعب بود. آبياري به همراه افزايش كاربرد كود نيتروژن منجر به افزايش عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك گرديد اما بين تيمارهاي آبياري 6 و 12 روز و تيمارهاي كودهاي 180 و 240 كيلوگرم نيتروژن در هكتار در صفات ذكر شده تفاوت معني داري مشاهده نشد. كمترين ميزان عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك مربوط به اثر متقابل عدم استفاده از كود نيتروژن و آبياري حاصل گرديد. با افزايش مقدار آبياري محتواي نسبي آب برگ افزايش و هدايت روزنه اي كاهش يافت و در تيمارهاي بدون آبياري و آبياري بعد از 12 روز هدايت روزنه اي مقادير پايين تري را نسبت به تيمار آبياري بعد از 6 روز برخوردار بودند.

In order to study the effects of irrigation interval and nitrogen rates on yield and water use efficiency (WUE) of maize (Zea mays L) using KSC704 maize hybrid, an experiment was conducted in agricultural research farm of Lahidjan, Guilan, north of Iran, using split plot in randomized complete block design with three replications, during 2010. The main plots were three irrigation regimes including rainfed and irrigation intervals of 6 and 12 days. The sub-plots were five nitrogen rates consisting of 0, 60, 120, 180, and 240 kg N/ha. The results indicated that the effects of irrigation, nitrogen, and their interaction on grain yield, biomass, biomass WUE, and seed yield WUE were significant at ?=1%. The highest biomass WUE and grain yield WUE were 6.82 and 2.92 kg/m3, obtained from application of, respectively, 180 and 240 kg N/ha-1 under rainfed conditions. Higher rates of nitrogen and application of irrigation led to increase in seed yield and biomass, but, differences between irrigation intervals of 6 and 12 days and N180 and N240 fertilizers treatments were not significant. The lowest grain yield and biomass were observed in rainfed condition with no N application. Stomata conductivities were significantly higher in the 6-day irrigation interval. The lowest relative water content belonged to rainfed treatment.