سب كشناسي خط نستعليق سلطا نعلي مشهدي

The Stylistics of Sultan-Ali Mashhadi’s Nastaliq Script

در ميان خوشنويسان خط نستعليق كمتر كسي به اندازه سلطا نعلي مشهدي در دوره حيات هنري خود و در تعامل با طبقه حاكم و مردم، شهرت كسب كرده است. دليل اين امر را علاوه بر تلاشگري، ذوق و هوشمندي سلطا نعلي مشهدي، در چهار موضوع ذيل م يتوان جست و جو كرد؛ 1- تدوين اولين رساله آموزش خوشنويسي در خط نستعليق توسط سلطا نعلي مشهدي؛ -2 حمايت شخصي تهاي هنرپرور حكومت تيموريان ازجمله سلطا نحسين بايقرا و اميرعل يشير نوايي)وزير تيموري(؛ 3- عمر هنري نسبتاً طولاني وي به گون هاي كه بيش از پنجاه سال به امر كتابت، اشتغال و اشتهار داشته است؛ 4- زندگي در دوران اوليه نظا ممندي خط نستعليق و ب هطبع مقايسه شدن آثار وي با خوشنويسان سلف خود ازجمله ميرعلي تبريزي، جعفر تبريزي)بايسنقري( و اظهر تبريزي؛ از اين نظرگاه خط سلطا نعلي مسلماً نسبت به پيشينيان خود قوت و كمال بيشتري داشته است. در پژوهش حاضر با استفاده از منابع كتابخان هاي، به روش اسنادي، توصيفي و تطبيقي ضمن تب يين موجز تاريخچه پيدايش خط نستعليق در ايران، سبك و شيوه خط نستعليق سلطا نعلي مشهدي، به استناد آثاري كه در صحت انتسابشان به وي شكي نيست، مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. در انتهاي مقاله به روش و ابزاري دست خواهيم يافت كه كارشناسان خوشنويسي با تكيه بر آن م يتوانند سبك خط سلطا نعلي مشهدي را از ديگر قدماي خوشنويس تشخيص دهند. اهداف مقاله -1 معرفي شخصيت و ويژگ يهاي سبك خط نستعليق سلطا نعلي مشهدي به عنوان كيي از مهم ترين خوشنويسان سده پانزدهم/نهم و شانزدهم/دهم -2 دستيابي به روشي براي ارزيابي و تشخيص سبك خط نستعليق سلطا نعلي مشهدي سوالات مقاله -1 آيا سلطا نعلي مشهدي در خط نستعليق داراي سبك و جايگاهي خاصي است؟ -2 روش ارزيابي سبك خط سلطان علي مشهدي كدام است و چه ويژگ يهايي از اين سبك به خوشنويسان بعد از وي منتقل شده است؟

Among the calligraphists of the Nastaliq script, no one has matched Sultan Ali Mashhadi at his reputation in interacting with the people and sovereignty during his lifetime, this is not only because of his diligence, enthusiasm and sagacity but also the following issues: 1- the compilation of the first calligraphy-training treatise in Nastaliq writing by Sultan Ali Mashhadi . 2. Support by art-enthusiastic figures of Timurid government including Sultan Hussein Baiqara and Amir Alishirnava’i (Minister of Timurid Dynasty). 3. His long artistic life in such a way that he spent over 50 years in authorship and calligraphy. 4. His presence during the initial stages of systematization of the Nastaliq script, and as a result, his works were compared with that of his predecessors including Mir Ali Tabrizi, Jafar Tabrizi (Baysonquri) and Azhar Tabrizi . In this regard, Sultan Ali’s style and calligraphy were more influential and flawless compared to that of his predecessors. Making use of the librarian references and relying on the documentary, descriptive and comparative methods, this research not only compendiously elucidates the history of the advent of the Nastaliq script in Persia, but also analyzes Sultan Ali Mashhadi’s Nastaliq writing technique according to the works undoubtedly attributed to him. At the end of the paper, a pattern will be introduced in which according to this technique the works of Sultan Ali Mashhadi can be identified among the other calligraphists of his age. Aim of the research: 1.To introduce the personality and characteristics of Sultan Ali Mashhadi’s Nasta’liq style as one of the most important calligraphers of the 9th and 10th/15th and 16 th centuries. 2.Achieving to a method for evaluating and identifying of Sultan Ali Mashhadi’s Nastaliq style. Research questions: 1.Why should a special status and style in the Nastaliq script be allocated to Sultan Ali Mashhadi ? 2.What ways can the works of Sultan Ali Mashhadi be analyzed and which characteristics of Sultan Ali Mashhadi’s style have been transferred to the next generation of calligraphists?