اهميت نقشه هاي زمين پيمايي در مديريت مكان هاي ژيومورفيكي ايران، (مطالعه موردي: گردنه پيام)

The Importance of Geo-hiking Maps in Management of Geomorphosites of Iran, Case Study: Geomorphosite of Payam Pass

چكيده گردشگري از نوع زمين پيمايي، كه تركيبي از فعاليت هاي ورزشي و تدبر در ويژگي هاي زمين شناختي ـ ژيومورفولوژيكي طبيعت را شامل مي شود، از جمله مهم-ترين فعاليت هاي تفريحي و زمينه هاي كسب در آمد با افقي روشن در آينده نزديك خواهد بود. اين مقاله با معرفي گردنه پيام در شمال غرب ايران (بين ?05?17°38 تا ?52?55°38 عرض شمالي و ?13?46°45 تا ?12?59°45 طول شرقي) به عنوان يك مكان ژيومورفيكي، سعي دارد روش شناسي تهيه نوعي نقشه موضوعي به نام «نقشه زمين پيمايي» را ارايه نمايد. اين نقشه ها بر عناصري از چشم انداز و مخاطرات احتمالي تاكيد دارند كه يك گردشگر در برنامه گردشگري خود و همچنين به هنگام گردش با آنها روبروست. گردنه پيام داراي جذابيت هاي زيادي (چشم انداز كوهستاني مرتفع، مسيرهاي مختلف كوه پيمايي، چشمه هاي پر آب، امكانات گردشگري زمستاني، و اقليم ييلاقي) از نظر گردشگري از نوع زمين پيمايي مي باشد و سطوح مختلفي از مخاطرات ژيومورفولوژيكي (انواع حركات توده اي، سقوط بهمن برفي و سنگي، فعاليت هاي انباشتي و كاوشي رودخانه اي و...) نيز در بخش هاي مختلف گردنـه به چشم مي خورد. يافته هاي اين مقاله و پيشنهاد تهيه نقشه هاي زمين-پيمايي براي مكان هاي ژيومورفيكي ايران، به برنامه-ريزان امر گردشگري مي تواند گامي مهم در جهت افزايش بهره وري گردشگري در نواحي مرتفع كشورمان باشد.

The Importance of Geo-hiking Maps in Management of Geomorphosites of Iran, Case Study: Geomorphosite of Payam Pass Abstract: Geo-hiking tourism, which combines sport activities and appreciation of geological-geomorphological aspects of nature, is today one of the main recreational and economic activities among the markets which will experience a great increase in the near future. This paper presenting Payam Pass in northwest of Iran (38°17?05?-38°55?52?N and 45°46?13?-45°59?12?E) as a geomorphosite, illustrates a methodology to develop a thematic map, namely, the “geo-hiking map”. These maps emphasize the landscape elements that the tourist can recognize and observe, as well as the possible hazards. Payam Pass has a strong geo-hiking-tourism vacation merit (its spectacular high-mountain landscape, dense network of hiking tracks, springs, winter sports possibilities, country climate). Thus, the study area shows geomorphological hazard levels of mass wasting, snow and rock avalanches, and aggradational and deggradational activities of rivers. The results emphasize and propose for the people in charge and planners to provide the geo-hiking maps for all gomorphosites of Iran. This study could represent an important instrument for a responsible and safe utilities of high-mountain tourist areas. Keywords: Geo-hiking maps, Geomorphosites, Geomorphological hazards, Geo-tourism, Payam Pass.