تاثير درمان شناختي- رفتاري بر ميزان سازگاري دانش‌آموزان دبيرستاني مبتلا به سوگ نابهنجار

Effectiveness of cognitive-behavioral therapy on adjustment rate of high-school students with abnormal grief

زمينه و هدف: مرگ ‌‌يك شخص مهم در زندگي كودك، سخت‌ترين حادثه‌اي است كه‌‌ وي مي‌تواند تجربه كند. به منظور درمان علايم متعاقب سوگ روان‌شناسان و درمانگران از روش‌هاي مختلفي سود مي‌برند، از جمله درمان شناختي- رفتاري و هدف از اجراي اين پژوهش، نيز بررسي ميزان اثربخشي درمان شناختي- رفتاري بر ميزان سازگاري دانش‌آموزان مبتلا به سوگ نابهنجار بود. مواد و روش‌ها: روش پژوهش، نيمه آزمايشي و از طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه شاهد استفاده شده است. نمونه آماري شامل 28 نفر دانش‌آموز (10 نفر پسر و 10 نفر دختر) دبيرستاني بود كه از بين دانش‌آموزان داغ‌ ديده‌اي كه تجربه فقدان يكي از اعضاي خانواده يا عزيزان خود را داشتند و بر اساس ملاك‌هاي DSM-IR-IV (Diagnostic and statistical manual of mental disorders) داراي نشانه‌هاي سوگ نابهنجار تشخيص داده شدند، به صورت تصادفي انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمايش (10 نفر) و شاهد (10 نفر) گمارده شدند. گروه آزمايش به مدت 8 جلسه تحت مداخلات درماني شناختي- رفتاري قرار گرفت. به منظور جمع‌آوري اطلاعات از پرسش‌نامه سازگاري فردي- اجتماعي كاليفرنيا (CTP يا California test of adjustment) استفاده گرديد و داده‌ها با استفاده از روش‌هاي آماري Mann-Whitney، Wilcoxon و آزمون Z و بهره‌گيري از نرم‌افزار آماري SPSS نسخه 17 تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: بين عملكرد گروه شاهد و آزمايش در سازگاري كل بعد از مداخله تفاوت معني‌داري وجود داشت (02/0 < P). همچنين بين عملكرد گروه شاهد و آزمايش در خرده مقياس سازگاري فردي تفاوت معني‌داري وجود داشت (01/0 < P)، ولي در خرده مقياس سازگاري اجتماعي تفاوت معني‌داري ديده نشد (1/0 < P). نتيجه‌گيري: بنابراين مي‌توان گفت كه در مجموع، درمان شناختي- رفتاري بر ميزان سازگاري دانش‌آموزان مبتلا به سوگ نابهنجار تاثير مثبت دارد و مي‌توان از اين شيوه درماني براي كمك به سلامت و بهداشت رواني كودكان استفاده نمود.

Aim and Background: Death is an undeniable reality, and every one may confront with the death of beloved ones sooner or later. Death of a beloved one is among the worst events a child might ever experience throughout his or her life. Cognitive-behavior therapy (CBT) has increasingly been used to ameliorate the emotional consequence of death in children and adolescences. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of cognitive CBT on the bereaved high-school students who have lost one of the members of their families. Methods and Materials: This was a quasi-experimental study in which 20 bereaved students (girls = 10, boy = 10), who have lost one member of their family, were randomly selected from the bereaved students in Eghleed district in Fars province. They were then divided into two groups i.e. the experimental (n = 10) and the control groups (n = 10). The experimental group received 8 sessions of CBT, the control group received no intervention. California Test of Personality (CTP) was administered on both groups before and after the intervention. The data were analyzed with Mann-Whitney U and Wilcoxon signed-rank tests using SPSS software. Findings: The analysis of the data indicated a statistically significant difference between the experiment and control groups in total score of adjustment inventory (P < 0.02). The analysis of data in sub-scales indicated a statistically significant difference in score of individual adjustment (P < 0.01). There was no significant difference in total score of social adjustment (P < 0.1). Conclusions: The results suggested that CBT has increased adjustment in bereaved children, and it might be used as an effective technique to enhance mental health in bereaved children.