گزيده اي از ضرب المثل هاي خراسان جنوبي (بر مبناي لهجه خوسفي)

(A collection of south Khorasan proverbs (based on Khoosfi accent

گزيده اي از ضرب المثل هاي خراسان جنوبي (بر مبناي لهجه خوسفي) اكرم ناصري چكيـده ذخاير فرهنگ عامه (فولكلور)، در استان پهناور خراسان به سبب وجود اقوام مختلف كه هر يك داراي افكار و آداب و رسوم و ضرب المثل هاي خاصي هستند بسيار غني مي باشد. به طور كلي فرهنگ عامه ي اقوام خراسان ذخيره گران قدري است كه از فكر و اخلاق و اعتقاد گذشتگان سرچشمه گرفته است بطوريكه حتي امروزه نيز اين فرهنگ بر زندگي مردمان اين مناطق حاكم است و جزو آداب و رسوم هر يك از آنان محسوب مي‌شود. ضرب المثل ها به صورت كنايه به يقين مطالبي را بيان مي كنند كه گزيده اي است ناب و پرمعني. كنايه در حقيقت همان پوشيده سخن گفتن است، هر ضرب المثل داراي دو معني يا بيشتر است كه جهات گوناگوني را در بر مي گيرد. اكثر ضرب المثل ها حاكي از وقايع تاريخي و حالات روحي مردم مي باشد كه خود ممكن است جنبه هاي ادبي، اقتصادي و تمثيلي داشته باشد. نثر ضرب المثل ها، نثري مسجع و آهنگين است كه هر قوم و ملتي با گويش شيرين محلي خود آن را به كار برده اند. در اين نوشتار تلاش شده است كه مثل ها با گويش عاميانه كه در ميان مردم منطقه خوسف معمول است، از منظر دلالت هاي اجتماعي و روانشناسانه مورد بررسي قرار گيرد. واژگان كليدي: ضرب المثل، فرهنگ عامه، خراسان جنوبي، خوسف.

A collection of south Khorasan proverbs (based on Khoosfi accent) Akram Naseri Folkloric resources in big Khorasan province is very rich as a result of existing different tribes having various traditions and proverbs. Khorasan tribes’ folkloric culture is a precious source originating from their ancestors’ thoughts and morals so that this culture has surrounded the peoples’ lives and traditions at present. Proverbs express some pure and rich points as metanomy. Each proverb has two or more meanings including different aspects. Most proverbs express some historical events as well as people’s mental status and include literary, economic, and allegorical aspects written in a polyphonic prose affected by the decent accent of the region. This study tries to consider the proverbs used in Khoosf area in a local accent and to analyse them socially and psychologically. Key words: Proverbs, Folklore, south Khorasan, Khoosf ?