ميزان رضايت كتابداران از محيط رابط نرم‌افزار‌هاي كتابخانه‌اي شهر اصفهان

Satisfaction Rate of Librarians from Library Software Interface in Isfahan, Iran

مقدمه: رابط كاربر در حقيقت بخشي از نرم‌افزار و يا به عبارتي محيطي در نظام‌هاي رايانه‌اي اعم از پايگاه‌ها‌، نرم‌افزارها، سايت‌ها و ... است كه ميان ماشين و كاربر تعامل ايجاد مي‌كند. سنجش ميزان رضايت كاربران از محيط رابط نرم‌افزار مي‌تواند تا حد زيادي ميزان موفقيت آن نرم‌افزار را مشخص كند. اين پژوهش با هدف، مقايسه‌ي ميزان رضايت كتابداران از محيط رابط نرم‌افزار‌هاي كتابخانه‌اي شهر اصفهان در سال 1389 انجام گرفت. روش بررسي: مطالعه‌ي حاضر از نوع تحليلي و جامعه‌ي مورد مطالعه، كتابداران كتابخانه‌هاي شهر اصفهان (شامل كتابخانه‌هاي دانشگاه‌هاي دولتي‌، آزاد، پيام نور، نهاد كتابخانه‌هاي عمومي، شهرداري، علمي-كاربردي و غير انتفاعي) بود كه طبق آمارهاي به دست آمده حدود 650 نفر بودند. در اين تحقيق از روش نمونه‌گيري طبقه‌اي سهميه‌اي استفاده شد كه تعداد نمونه 242 نفر تعيين گرديد. نرم‌افزارهايي كه در اين پژوهش مقايسه شدند شامل: نرم‌افزار پيام مشرق، پارس آذرخش، نمايه، نوسا و كاوش بود. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسش‌نامه‌ي استاندارد (QUIS يا Questionnaire for user interaction satisfaction) بود كه پيش‌تر در پژوهش ديگري روايي و پايايي آن نيز به تاييد رسيده بود و ضريب Cronbach¢s alpha محاسبه شده براي آن و ميزان پايايي پرسش‌نامه 76/0 بود. جهت تحليل داده‌ها ازآمار توصيفي (درصد و ميانگين) و نيز آمار تحليلي از جمله آزمون‌هاي ANOVA و همگوني واريانس و از آزمون‌هاي تعقيبي Dante و Tukey براي تحليل واريانس‌هاي ناهمگون در نرم‌افزار SPSS استفاده شد. يافته‌ها: كتابداران كاربر نرم‌افزار نوسا از لحاظ وضعيت كلي نرم‌افزار (با ميانگين 4)، صفحه نمايش اطلاعات (با ميانگين 79/3)، واژگان و پيام‌هاي رابط كاربر (با ميانگين 61/3)، راهنماي رابط كاربر نرم‌افزار (با ميانگين 64/3)، قابليت‌ها و امكانات رابط كاربر (با ميانگين 76/3) نسبت به كتابداران كاربر ساير نرم‌افزارهاي مورد بررسي رضايت بيشتري داشتند. رشته‌ي تحصيلي كتابداران (رشته‌ي كتابداري، رشته‌ي غير كتابداري) تاثيري بر ميزان رضايت كتابداران از نرم‌افزار كتابخانه‌اي نداشت. مقطع تحصيلي بر ميزان رضايت كتابداران از نرم‌افزار كتابخانه‌اي موثر بود. با افزايش سابقه‌ي كار، ميزان رضايت كتابداران از نرم‌افزار افزايش يافت. نتيجه‌گيري: رضايت كاربران نرم‌افزار نوسا از شش ويژگي مورد مقايسه‌ي نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي در اين پژوهش يعني وضعيت كلي نرم‌افزار، صفحه نمايش اطلاعات، واژگان و پيام‌هاي رابط كاربر، يادگيري رابط كاربر و راهنماي رابط كاربر در سطح بالاتري نسبت به ساير نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي قرار داشت. پارس آذرخش و كاوش در رتبه‌ي دوم و پيام و نمايه در رتبه‌ي سوم قرار گرفتند. از آن‌جايي كه كتابداران بيشترين ساعات كاري خود را با نرم‌افزار كتابخانه‌اي كار مي‌كنند، رضايت آن‌ها از سهولت و راحتي يا به عبارت بهتر ارتباط با محيط رابط كار در نرم‌افزار تاثير زيادي بر موفقيت شركت‌هاي طراح نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي دارد. بنابراين بخش پشتيباني و آموزش اين شركت‌ها بايد در جلسات منظم به بررسي عوامل موثر بر رضايت كتابداران از نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي خود بپردازند و از نظرات كتابداران در طراحي‌هاي خود استفاده نمايند. واژه‌‌هاي كليدي: نرم‌افزار؛ رابط كاربر كامپيوتر؛ رضايت؛ كتابداران؛ كتابخانه‌ها

Introduction: Nowadays, use of library software is a basic need for libraries and information centers. User interface is a part of computerized systems which is interacting to the user and it is an important factor in information searching process. This study aimed to compare librarianʹs satisfaction rate from library software interface in Isfahan libraries in 2010. Methods: This was a descriptive-analytical study which was performed on Isfahanʹs librarians (n = 650), and the sample size (n = 242) was determined according to the Morgan’s and Krejcie’s sample size table. Five library software were compared together including: Pars-Azarakhsh, Payam, Nosa, Kavosh, and Namayeh. Sampling was conducted through stratified quota method. Data were collected using questionnaire for user interaction satisfaction (QUIS) in 5-point Likert scale. Results: In terms of general features (mean = 4), information display (mean = 3.79), terminology and system feedback (mean = 3.07), help (mean = 3.64) and system capabilities and properties (mean = 3.76), Nosa software was the first ranking software and Pars-Azarakhsh and Kavosh were the second and third, respectively. Conclusion: According to the results of this study, Nosa was the best software and Pars Azarakhsh and Kavosh were ranked the second and third, respectively. Since librarians spend most of their working hours with several library software, their job satisfaction from the software interface has a large impact on the success of software companies, thus supporting and training department of such companies must have regular meetings and forums to examine the factors influencing on librarians’ satisfaction from library software and also apply librarians’ comments in their designs. Keywords: Software; User Computer Interface; Satisfaction; Librarians; Libraries