عوامل موثر بر كارايي فني و رتبه‌بندي واحدهاي كارا در بيمارستان‏هاي تامين اجتماعي

Factors Effective on Technical Efficiency and Ranking of Efficient Units in Social Security Hospitals

مقدمه: سازمان تامين اجتماعي ارايه كننده‌ي خدمات بيمارستاني به دو صورت نظام درمان مستقيم (بيمارستان‏هاي تحت مالكيت و مديريت سازمان) و نظام درمان غير مستقيم (خريد خدمات بيمارستاني و درماني از ديگر خدمت دهندگان) به متقاضيان است. مطالعه‌ي حاضر، به منظور رتبه‌بندي واحدهاي كارا و تعيين ارتباط بين كارايي و اندازه‌ي فعاليتي بيمارستان‏هاي تامين اجتماعي انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه‌ي تحليلي، بر روي 65 بيمارستان تامين اجتماعي فعال در سطح كشور طي سال‏هاي 88-1386 انجام شد. به منظور سنجش ميزان كارايي فني بيمارستان‏ها از مدل نهاده- ستانده و تحليل پوششي داده‏ها استفاده شد. همچنين از آزمون‏هاي آماري براي بررسي معني‏دار بودن تاثير مقياس فعاليتي بر روي سطح كارايي بيمارستان‏ها استفاده شد. يافته‌ها: حدود 5/28 درصد از بيمارستان‏هاي كوچك تامين اجتماعي و 2/16 درصد از بيمارستان‏هاي بزرگ تامين اجتماعي كارايي كامل داشتند. آزمون فرضيه‌ي اختلاف ميانگين‏ها از نظر آماري نشان داد كه ميانگين كارايي در دو گروه از بيمارستان‏هاي كوچك و بزرگ تفاوت معني‏داري با يكديگر دارند (29/0 = Sig.). نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‏ها، انتظار مي‏رود كه با اصلاح شيوه‏هاي مديريتي در استفاده‌ي بهينه از نهاده‏ها، سطح نا‏كارامدي مديريتي به ميزان تقريبي 6 درصد كاهش يابد و همچنين با استفاده‌ي بهتر از امكانات موجود، شاهد افزايش تقريبي در مقياس ارايه‌ي خدمات خروجي به ميزان 5 درصد باشيم. واژه‌‌هاي كليدي: بيمارستان‌ها؛ تامين اجتماعي؛ تحليل پوششي داده‌ها؛ كارايي

Introduction: Iranʹs social security organization provides hospital services through direct treatment system (hospitals owned by the organization) and indirect treatment system (purchasing of hospital services and other health care services from other providers). The current research aims to assess technical performance and determine the relationship between activity size and efficiency level of social security hospitals in Iran. Methods: This descriptive-analytical study was performed on 65 active social security hospitals that were selected for Data Envelopment Analysis during the period of 2007–2009. In order to measure the technical efficiency of hospitals the input-output model and data envelopment analysis (DEA) were used. Furthermore, statistical tests were used to study the significance of the effect of activity scale on the efficiency level of the hospitals. Results: About 28.5% of small scale social security hospitals and 16.2% of large scale social security hospitals were found to be working with full efficiency. Statistical analysis showed a significant difference between the mean efficiency of small scale and large scale hospitals (Sig. = 0.029). Conclusion: It is expected that, through improvement of managerial techniques in efficient input use, the managerial inefficiency level be reduced by 6%, and a 5% increment be achieved in the output services scale of hospitals through the efficient use of existing resources. Keywords: Hospitals; Social Security; Data Envelopment Analysis; Efficiency