ارزيابي تاثير خشكسالي بر منابع آب زيرزميني آبخوان دشت فسا با استفاده از شاخصهاي بارندگي معيار شده، منابع آب زيرزميني و قابليت هدايت الكتريكي معيار شده

Evaluating the Impacts of Drought on Groundwater Resources in Fasa Aquifer Using SPI, GRI and SECI

پديده ي خشكسالي در طول دوره ي وقوع خود، منابع آبهاي زيرزميني را تحت تاثير قرار مي دهد، كه متاسفانه كمتر مورد توجه قرار گرفته است . در اين تحقيق، ميزان آسيب پذيري خشكسالي هواشناسي دشتفساو پيرامون آن، با استفاده از شاخص بارندگي معيار شده (SPI) در مقياسهاي مختلف ماهانه ، فصلي و سالانه در طول دوره ي آماري 1388-1357، و وضعيت خشكسالي آب و زمين شناسي اين منطقهطي سال هاي 1388-1372 با استفاده از شاخص منبع آب زيرزميني (GRI)مورد مطالعه قرار گرفته است . نتايج نشان مي دهد ، كه مقدار شاخص GRI روند كاهشي داشته و در سال هاي 1382 ، 1387 و 1388 خشكسالي آب و زمين شناسي با درجات بالا در منابع آب زيرزميني اين منطقه رخ داده است . به منظور بررسي شدت وابسته بودن آبهاي زيرزميني از نظر كمي و كيفي با پديده ي خشكسالي هواشناسي ، ضريب همبستگي بين ميانگين ارتفاع سطح آب زيرزميني ، شاخص GRI و شاخص هدايت الكتريكي معيار شده (SECI) با شاخص SPI در مقياسهاي زماني مختلف ، با اعمال و بدون اعمال تاخير زماني، در طول دوره ي 1388-1372 محاسبه گرديده است. با توجه به دستاوردها، شاخص SPI در مقياس زماني 48 ماهه ي بدون تاخير زماني(SPI48) ، با ميانگين ارتفاع سطح آب زيرزميني ، شاخص GRI و شاخص SECI رابطه ي معني داري را در سطح 99 درصد نشان مي دهد ، كه تاثير پذيري مستقيم كمي و كيفي آبهاي زيرزميني منطقه را از خشكسالي در اين دشت تاييد مي كند . رابطه ي وايازي ارتفاع سطح آب زيرزميني با شاخص SPI48، نشان مي دهد كه 56 درصد از واريانس ارتفاع سطح آب زيرزميني، به وسيله ي شاخص SPI ، و 44 درصد به وسيله ي عوامل ديگر تبيين مي-گردد . همچنين، رابطه يوايازي بين شاخص SECIبا ارتفاع سطح آب زيرزميني و شاخص SPI48 ، نشان مي دهد كه 46 درصد از واريانس مقادير SECI، به وسيله ي مقادير كمي آب زيرزميني و 54 درصد آن به وسيله ي عوامل ديگر تبيين مي گردد، و بين مقادير SECI و شاخصSPI48 ، رابطه ي خطي معني داري در سطوح 95 و 99 درصد وجود ندارد.

Drought phenomenon, during its occurrence, affects on groundwater resources, which have been less taken into consideration. In this research, the extent of meteorological drought vulnerability in Fasa and adjacent areas using Standardized Precipitation Index (SPI) at monthly, seasonally and yearly scales during the period of 1978-2009, and the hydro geological droughts in this area using Groundwater Resource Index (GRI) during the period of 1994-2010 have been studied. The results show that the GRI values have a decreasing trend with occurrence of high levels of hydro geological droughts in groundwater resources in years 2003, 2008 and 2009. To investigate the dependence of groundwater quantity/quality to meteorological drought phenomenon, the correlation coefficient between the mean values of groundwater levels, GRI and Standardized Electrical Conductivity Index (SECI) with SPI on different time scales, with and without time delay, was calculated for the period of 1993-2009. The results show that, the SPI index, in 48-month time scale without time delay (SPI-48), has a strong correlation (at 99 percent meaning level) with groundwater levels, GRI and SECI, which confirms the directly affected of groundwater (quantitatively and qualitatively) by drought. The regression of groundwater levels with SPI-48 indicates that approximately 56% of groundwater levels’ variances are related to SPI and 44% is by other factors. In addition, the regression analysis between SECI and groundwater levels and SPI-48 shows that approximately 46% of SECI variances are related to the amounts of groundwater and 54% is by other factors. There is no linear correlation, at 95 and 99 percent meaning level, between SECI and SPI-48.