تاثير زهكشي سطحي و زيرزميني بر عملكرد برنج و اجزاي آن در اراضي شاليزاري

Influence of Surface and Subsurface Drainage Systems on Yield and Yield Components of Rice in Paddy Fields

مديريت مناسب آب در شاليزارها، مهمترين اقداماتي است كه نقش مهمي در ميزان سودمندي ساير نهاده هاي توليد در كشت برنج دارد. يك عمليات مهم براي مديريت آب، احداث سيستم هاي زهكشي مي باشد. در اين تحقيق، اثر سيستم هاي مختلف زهكشي شامل سه سيستم زهكشي زيرزميني معمولي، زهكشي زيرزميني دوعمقي و زهكشي سطحي به عنوان تيمار كنترل بر عملكرد برنج طارم در مزرعه شاليزاري تجهيز و نوسازي شده دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري بررسي شد. آزمايش هاي لازم در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با پنج تيمار انجام شد. در زمان برداشت، برخي شاخص هاي گياهي از قبيل ارتفاع بوته، طول برگ پرچم، طول خوشه اصلي، تعداد پنجه، تعداد شاخه هاي جانبي خوشه اصلي، عملكرد كاه، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و شاخص برداشت تعيين شد. تجزيه و تحليل آماري داده ها نشان داد كه اغلب شاخص هاي مورد بررسي در تيمارهاي زهكشي زيرزميني اختلاف معني داري با مقدار متناظر در تيمار كنترل داشت. عملكرد دانه در تيمارهاي زهكشي زيرزميني 92/0 تا 65/1 تن در هكتار بيشتر از مقدار متناظر در تيمار زهكشي سطحي بود. بيشترين تعداد پنجه، ارتفاع بوته، عملكرد دانه و عملكرد كاه مربوط به زهكشي دوعمقي و كمترين مقدار پارامترهاي فوق مربوط به تيمار زهكشي سطحي بود.

Proper water management in paddy fields is the most important operations that plays a fundamental role in the usefulness of other inputs in rice cultivation. Construction of drainage systems is very essential for improving water management in paddy fields. The effect of different drainage systems including three conventional subsurface drainage systems, a bi-level subsurface drainage system, and surface drainage system on the yield of Tarom rice cultivar were compared at the improved and consolidated paddy fields of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University. The experiment was conducted in a randomized complete block design with 5 treatments. At the harvesting time, some crop indices such as plant height, flag leaf length, main panicle length, tillering number, number of lateral branches of the main panicle, straw yield, biological yield, grain yield, and harvest index were determined. Statistical analysis revealed that many of the determined indices in subsurface drainage treatments were significantly different than those of the control treatment. The grain yield of subsurface drainage treatments was 0.91-1.65 t/ha greater than that of surface drainage treatment. The maximum tillering number, plant height, grain yield, and straw yield belonged to the bi-level drainage plots, while surface drainage treatment had the lowest values for these parameters.