نگاهي قرآني به كاركردهاي تربيتي توكل و نقش آن در سلامت معنوي (بهداشت روان)

The Quran view to educational functions and its role in spiritual health Mental Health

واژه توكل از مفاهيم پرباري است كه در نظام تربيتي اسلام به عنوان يك هدف تربيتي و صفت معنوي به چشم مي‌خورد تا انسان‌هاي حقيقت‌جو را به سوي كمال و تربيت صحيح و سلامت روان دعوت كند. گوهر توكل را بايد در اعتماد به خدا جستجو كرد تا انسان اعتماد به خدا پيدا نكند، نمي‌تواند اداره امورش را به او واگذار كند. هدف اين نوشتار، بررسي برخي از كاركردهاي عرفاني و تربيتي توكل در قرآن كريم و احاديث و بررسي تاثير آن در بهداشت سلامت روان است. مقاله حاضر درصدد است تا نشان دهد انسان با توكل به خدا به كمالات اخلاقي و عرفاني چون: قناعت، صبر، استقامت، عزت نفس، پرهيز از نفاق و كباير، ايثار، شجاعت، كسب قدرت، اراده و به طور كلي به قرب و رشد معنوي و... مي‌رسد و رسيدن به اين خصايص از اهداف و وظايف اخلاقي ـ تربيتي اسلام مطرح شده است كه منجر به تامين سلامت روان خواهند شد. ما در اين تحقيق به تك‌تك اين كاركردها در آيات مي‌پردازيم، تا نشان دهيم كه آراستگي به اين خصلت‌ها، نتايجي مثبت در بردارد كه در رفتارهاي فردي و اجتماعي نمود پيدا خواهد كرد. بنابراين توكل به خداوند، زمينه‌ها را براي سازندگي انسان در جهت هدايت و رشد و معنويت او فراهم مي‌آورد و انسان را به قرب الهي، كه سعادت دنيوي و اخروي اوست، مي‌رساند.

Trust is one of the most meaningful concepts which are considered as an educative goal and as a spiritual feature in Islamʹs educational system so the foresaid system can invite truth seekers to perfection and appropriate manner and mental health. To find the essence of trust, trusting god has to be considered, the humankind cannot leave his matters to god unless he/she trust him. The purpose of this study is to review the spiritual and educational functions of trust in Quran and Hadith and to study the impact of this phrase on mental health care. The present study sought to show that the humankind can reach to moral and theosophical perfection such as contentment, patience, perseverance, integrity, self-esteem, abstaining dissension and deadly sins, sacrifice, courage, to obtain power, and spiritual progress by trusting god, achieving these features is one of the ethical- educational duties of Islam which will secure mental health. In the present study we will consider these functions one by one to show that having such features would have great results and these results would appear in individual and social behaviors. Therefore, trusting god guides humans and it would lead him/her to godʹs closure which is his/her worldly life and hereafter happiness