مقايسه تحوّل تصوير مي و ملزومات آن از قرن چهارم تا ششم

Comparison of image transformation of wine and its supplies from the fourth to the sixth century

«مي» و «بادهگساري» همواره از آغاز، از مضامين پركاربرد شعر فارسي بوده است. اين مقوله در دوره اول ادبي، از نظر سبكي و نيز دوره پس از آن، از جهت نوع كاربردها و بسامدهاي آن در راستاي ايجاد سبك و سنتهاي ادبي قابل بحث و بررسي است. نويسنده در اين مقاله با مقايسه ميان حدود دوازده شاعر از سه دوره پياپي(شعراي قرنهاي چهارم، پنجم و ششم)، كوشيده است درخصوص نحوه كاربرد و برخورد شاعران با اين مضمون، تحول و بتدريج خروج از سبكي به سبك ديگر را در اشعار اين شاعران بنماياند. اين تحوّل كه ابتدا از جنبه فكري نشيت ميگيرد، كم‌كم به عرصه زبان و بيان كشيده ميشود. براساس نمونه‌ها، شاهد تغيير در كاربردها از نظر زباني و ادبي و نيز بنوعي تدريجا تغيير نگرش در باب مقوله مي و ملزومات آن –همچون ديگر عناصر و مقولههاي ادبي- هستيم. در اين مقاله آثار منظوم مبنا قرار داده شدهاست؛ در گزينش شاعران، سرآمدان هر دوره ادبي منظور بودهاند؛ اين شاعران عبارتند از: قرن چهارم: رودكي(329)، دقيقي(369)، كسايي(391)، فردوسي(409) قرن پنجم: فرخي(429)، منوچهري(432)، فخرالدين اسعدگرگاني(446)، اسدي(465) قرن ششم: سنايي(521-542)، انوري(583)، خاقاني(595)، نظامي(614)

“Wine” and “wine drinking” have always been one of the highly frequent subjects in Persian literature. Thistopic, in the first literary period, from a stylistic point of view and,in the next period, from functions and its frequency inthe creation of style and literary traditions is a subject of discussion and study. In this paper,the author tries to compare and contrast between twelve poets of three successive periods (4th, 5th, 6th century) about the application of this subject and the poets’ approaches towards this subject, its transformation, and gradual going out of one style and entering other style in poetry of those poets. This change, that at first stemsfrom the poets’ thinking, slowly appears in language and expression. Based on the instances, we see a change in lingual and literary application and alsoin the outlook on this subject such as other literary elements and topics. Poetical texts are the references for this paper. The major poets of each period have been considered. These poets are: 4thcentry: Rudaki(329), Daqiqi(369), Kasaii(391), Ferdowsi(409). 5thcentry: Farrokhi(429), Minuchehri(432), FakhreddinAsadGorgani(446), Asadi(465). 6thcentry: Sanaii(521-542), Anvari(583), Khaghani(595), Nizami(614).