رابطه‌ي بين كم آبياري - كشت نشايي در برنج رقم طارم محلي روي خسارت كرم ساقه‌خوار برنج و عملكرد محصول

The Relationship between Deficit Irrigation - Transplanting in Tarom- Mahali Cultivar on Damage Caused by Rice Stem Borer and Crop Yield

به منظور بررسي رابطه‌ي بين كم آبياري - كشت نشايي در رقم طارم محلي برنج روي خسارت كرم ساقه‌خوار برنج و عملكرد محصول، آزمايشي در قالب طرح بلوك كامل تصادفي شامل 7 تيمار (رژيم‌هاي مختلف آبياري) در سه تكرار انجام شد. نمونه‌برداري‌ها دو هفته بعد از كاشت نشاهاي برنج و به فواصل زماني معين (هر 15 روز) انجام گرفت. در هر نمونه‌برداري 5 بوته از هر كرت به صورت تصادفي انتخاب و سپس پنجه‌هاي آلوده و غير آلوده به كرم ساقه‌خوار شمارش شدند. ميزان آلودگي بوته‌هاي برنج به كرم ساقه‌خوار در طول نمونه‌برداري پايين بود، به طوري كه آلودگي در مراحل قبل و بعد از سمپاشي اول از نظر آماري معني‌دار نشد اما آلودگي در قبل و بعد از سمپاشي دوم در سطح 1% و نيز اثر متقابل «تيمارها در سال» در سطح 5% معني‌دار شد. ميزان آلودگي بوته‌ها به مرگ جوانه مركزي در سال‌هاي مورد مطالعه اختلاف معني‌دار با هم نداشتند در حالي كه اين تفاوت بين تيمارها (رژيم‌هاي آبياري) در سطح 5% معني‌دار بود. بين تيمارها در مرحله‌ي سفيد شدن خوشه‌ها از نظرآلودگي اختلاف معني‌دار مشاهده نشد. بررسي حاضر نشان داد كه ميزان آلودگي بوته‌ها با نمونه‌برداري‌هاي گوناگون در مراحل مختلف رشدي گياه به طور تقريبي افزايش يافت، اما پايين بودن ميزان آلودگي و ناكافي بودن داده‌ها براي تجزيه و تحليل آماري مي‌تواند ناشي از 4 عامل زير باشد. 1- پايين بودن انبوهي آفت در منطقه2- كاشت دير هنگام برنج 3- عدم تطابق بين فنولوژي آفت با گياه در نسل اول و 4- كوچك بودن مساحت كرت‌هاي آزمايشي. اگرچه در اين پژوهش، رژيم آبياري تاثير معني‌داري روي تغييرات جمعيت كرم ساقه‌خوار برنج نشان نداد اما براي دست‌يابي به يك نتيجه‌ي دقيق و قابل توصيه، انجام تحقيق مشابه در شرايط مزرعه ضروري مي‌باشد.

In order to investigate the relationship between deficit irrigation - transplanting in Tarom-Mahali cultivar on population density of rice stem borer and crop yield, an experiment was conducted as randomized complete block design with 7 treatments (various irrigation regimes) at 3 replications. Samplings were conducted after 2 weeks of transplanting, regurarly (every 15 days). In each sample, 5 hills in one plot were selected randomly and then infected and non-infected tillers were counted. The rate of rice plant infection was low at sampling and the difference was not significant before and after the first spraying; but infection before and after second spraying and also treatmentsʹ interaction were significant at 1% and 5%, respectively. Dead heart of plants was not different significantly in the studying years but this factor was significant between the treatments (different irrigation regimes) at 5%. Also any significant difference between the treatments was not observed. The research indicated that plant infestation was rather increased with sampling in different growth stages but low infestation and data for ANOVA are related to: 1. Low population density of pest (C. suppressalis), 2. Delay in transplanting of rice, 3. Asynchronisation between pest and host plantʹs phenology at the first generation of the pest, 4. Small plot areas. Although in this research, irrigation regimes had not any effect on population density of Rice Stem Borer, the study must be conducted in the field condition for alogic and recommendable conclousion.