ارزيابي و مقايسه روش‎هاي متداول خا‌ك‌‎ورزي براي كشت گندم پاييزه آبي در منطقه شهرري

The Evaluation and Comparison of conventional Tillagees for winter Wheat Cultivation in Shahr-e-Rey Region

عمليات خاك‎ورزي مناسب موجب بهبود ساختمان خاك، افزايش خلل و فرج و توزيع بهتر خاك دانه‌ها و در نهايت افزايش عملكرد محصول مي‌شود. با توجه به اهميت اقتصادي گندم در كشور لزوم انجام تحقيقي كاربردي براي مقايسه‎ و ارزيابي روش‎هاي متداول خاك‎ورزي براي كشت چنين محصولي ضروري است. اين تحقيق در سال زراعي 87-1386 به منظور مقايسه‎ي روش‎هاي متداول خاك‎ورزي در منطقه‎ي شهر‎ري انجام شد. آزمايش در قالب طرح بلوك به طور كامل تصادفي انجام شد و تيمارهاي مورد مقايسه شامل: T1= رتيواتور+لولر، T2= چيزل+رتيواتور+لولر، T3= چيزل+دو بار ديسك+لولر، T4= دو بار ديسك عمود بر هم+لولر، T5= گاو آهن برگردان‎دار+يك بار ديسك+لولر، T6= گاو آهن برگردان‎دار+دو بار ديسك+لولر بودند. پارامترهايي مانند‎: درصد سبز شدن بوته، مقاومت خاك به نفوذ، ميانگين قطر خاك دانه‌ها، مقايسه‎ي پراكنش قطر ذرات خاك از ميانگين آن‎ها، هزينه و مقايسه‎ي تيمارها از لحاظ زمان مصرفي اندازه‎گيري و‎ در نهايت‎ توسط نرم‎افزار SPSS14مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بين تيمارها از لحاظ فاكتور مقاومت خاك به نفوذ (در عمق بستر بذر) اختلاف معني‌داري وجود ندارد؛ اما از لحاظ فاكتور درصد سبز بوته تيمار گاو آهن برگردان‎دار+يك بار ديسك+لولر در سطح بالاتري نسبت به ساير تيمارها قرار داشت و هم‎چنين از لحاظ قطر ذرات خاك دانه‎ها تيمار چيزل‎+رتيواتور+لولر در ‎پايين‎ترين سطح و تيمار گاو آهن برگردان‎دار+دو بار ديسك+لولر و گاو آهن برگردان‎دار+يك بار ديسك+لولر در بالاترين سطوح قرار گرفتند و از لحاظ فاكتور پراكنش قطر ذرات خاك دانه‎ها از ميانگين آن‎ها تيمار چيزل+دو بار ديسك عمود بر هم+لولر كم‎ترين پراكنش را نشان داد و در مقابل گاو آهن برگردان‎دار+ يك بار ديسك+لولر بيش‎ترين پراكنش را دارا بود. از لحاظ زمان مصرفي و هزينه در هكتار تيمار 2 بار ديسك عمود بر هم نسبت به ساير تيمارها كم‎ترين مقدار را به خود اختصاص داد.

A suitable soil operation leads to the optimization of the soil structure, increase of soil porosity and better distribution of soil particles and finally increasing the product function. Considering the performance of wheat in the country the need for the performance of an applied research for the comparison and evaluation of common soil work methods for the cultivation of such a product seems to be necessary. This research was done in the agricultural year 2007-08 in Shahr-e-Ray region in order to compare the common soil work methods. The experiment was in the form of randomized complete block design and the compared services were: T1= Rotary tiller + leveler T2= Chisel plow + rotary tiller + leveler T3= Chisel plow + 2 times disk + leveler T4= 2 times vertical disks + leveler T5= moldboard plow one time disk + leveler T6= moldboard two times disk + leveler Parameters like: emersence percentage, soil resistance against penetration, average diameter of soil particles, the comparison of the distribution of soil particles diameter from their average, costs and comparison of services concerning the measurement time were taken into consideration and finally they were analyzed by SPSS 14 software. The results shown that there is not a significant difference between the services concerning the factor of soil resistance against penetration (at the depth of seedbed). But regarding emersence factor the service mold board plow + one time disk is in a higher level compared with other services and also concerning the soil particles diameter the service chisel + rotary tiller is in the lowest level and the service moldboard plow + 2 times disk and mold board plow + one time disk is in the highest level. The service chisel+2 times vertical disk indicated lowest distribution concerning the factor of soil particles diameter distribution from their average and on the contrary the moldboard plow + 1 time disk indicated the most distribution. The service 2 times vertical disk is the lowest level compared with other services concerning the time consumed and the cost in hectare.