مطالعه تجربي رابطه آگاهي و رفتارهاي زيست‌محيطي (مطالعه مناطق شهري و روستايي شهرستان سنندج)

Experimental Examination of Relationship between Knowledge and Environmental Behavior (A Study on Urban and Rural Areas of Sanandaj City)

اگرچه مدت‌هاست بشر متوجه اهميت محيط زيست در زندگي خود شده است، امروزه، تهديدات زيست‌محيطي در مركز مهم‌ترين پرسش هاي وجدان انسان قرن بيست‌ويكم قرار دارد. اين پرسش ها افكار عمومي جهان را به طرز نگران‌كننده اي به خود معطوف كرده و حساسيت شديدي به محيط زيست در سطح جهاني به وجود آورده است. هدف اصلي اين مطالعه پاسخ به اين سوالات اساسي است كه اولاً، رفتارهاي مسيولانه و غيرمسيولانه زيست‌محيطي در شهرستان سنندج چگونه ‌است؟ ثانياً، ميزان آگاهي زيست‌محيطي در بين ساكنان شهرستان سنندج در چه سطحي است؟ ثالثاً، بين آگاهي زيست‌محيطي و متغيرهاي زمينه اي (سن، جنسيت، وضع تاهل، سطح تحصيلات، محل سكونت) با رفتارهاي زيست‌محيطي چه رابطه اي وجود دارد؟ روش تحقيق در اين مطالعه پيمايشي است. نمونه آماري شامل 385 نفر از افراد بالاي 18 سال ساكن در مناطق شهري و روستايي شهرستان سنندج است كه به روش تصادفي طبقه اي متناسب نمونه گيري شده اند. ابزار اين تحقيق پرسش‌نامه بوده است. يافته ها نشان مي دهد كه 4/69 درصد از افراد مورد مطالعه در برابر محيط زيست رفتارهاي مسيولانه داشته اند. علاوه بر اين، يافته ها حاكي از پايين‌بودن آگاهي زيست‌محيطي افراد مورد مطالعه است. بين محل سكونت، وضعيت تاهل، گروه هاي سني و آگاهي زيست‌محيطي با رفتارهاي زيست‌محيطي رابطه وجود دارد و بين جنسيت و رفتارهاي زيست‌محيطي رابطه اي وجود ندارد. همچنين، نتايج تحقيق نشان مي دهد كه بين سطح تحصيلات و رفتارهاي زيست‌محيطي رابطه وجود دارد، اما جهت رابطه منفي و معكوس است. در خاتمه، به دلايلِ احتماليِ وجود رابطه معكوس بين تحصيلات و رفتارهاي زيست‌محيطي و پايين‌بودن آگاهي زيست‌محيطي پرداخته شده است.

The main purpose of this study is to investigate the relationship between environmental knowledge and environmental behaviors. It is also going to find out level of environmental responsibly and non-responsible behaviors by urban and rural areas. Finally, it searches to explore what difference and what nexus exists between environmental responsibly behaviors under background variables like age, sex, marital status, level of study, and inhabiting place. The research applies survey method. The statistic sample includes 385 people above 18 years old who inhabit in urban and rural areas of Sanandaj city in Kordestan, Iran. Samples have been selected by stratified sampling method. Data was gathered using questionnaire. The findings showed that about 69.4 percent of people who were studied reported as environmentally friendly responsible behavior and 30.4 percent non-responsible. With regard to environmental knowledge, averagely, the surveyed people have gained less than half score and this result reveals the low level of the environmental knowledge among the respondents. The results also show that there is a relationship between inhabiting place, marital status, age groups and environmental knowledge with environmental behavior. In contrast, there is a relationship between sex and environmental behavior. Finally, survey finding showed that there is a nexus between education and environmental behaviors but the direction of this relationship is reverse and negative. The possible reason of this negative relationship is considered. It is discussed that either lack of environmental education or low level of environmental education may explain why such results were achieved.