ارزيابي واكنش ژنوتيپ هاي لوبيا ( Phaseolus vulgaris L.) به بيماري ويروس موزاييك نكروز لوبيا (BCMNV) در شرايط گلخانه اي

Evaluation of reaction of common bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes to bean common mosaic necrosis virus (BCMNV) disease in greenhouse conditions

اين تحقيق به منظور تعيين واكنش ژنوتيپ هاي لوبيا نسبت به بيماري ويروس موزاييك نكروز لوبيا(BCMNV) انجام شد. بيست و پنج ژنوتيپ لوبيا تهيه شده از ايستگاه ملي تحقيقات لوبياي خمين در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در گلخانه ويروس شناسي گروه گياه پزشكي دانشكده علوم و مهندسي كشاورزي دانشگاه تهران در سال 1388 كشت و در مرحله دو برگي توسط اين ويروس آلوده سازي شدند. ارزيابي گياهان پس از 21 روز با آزمون DAS-ELISA و IC-RT-PCR و بصورت مشاهده اي انجام شد. صفات اندازه گيري شده در اين تحقيق شامل ميزان آلودگي برگ (آلودگي واقعي)، موزاييكي شدن برگ، نكروز سيستميك، رگبرگ نواري، لكه هاي كلروتيك و بدشكلي برگ بودند. صفات كيفي ( بجز ميزان آلودگي برگ) بصورت مشاهده اي و با استفاده از روش رتبه بندي (Visual symptoms) مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ژنوتيپ هاي لوبيا از نظر ميزان آلودگي برگ و علايمي از قبيل موزاييكي شدن برگ، نكروز سيستميك و بدشكلي برگ، تفاوت معني داري داشتند. ژنوتيپ هاي Ks-21189، صدري و درخشان بعنوان حساس ترين و ژنوتيپ هاي COS16، گلي و پاك نيز بعنوان مقاوم ترين ژنوتيپ ها شناسايي شدند. نكروز سيستميك كه از مهم‌ترين علايم اين ويروس است، همبستگي مثبت و معني داري با ميزان آلودگي برگ (**638/0= r) نشان داد. نتايج تجزيه كلاستر نيز نشان داد كه ژنوتيپ هاي Ks-21189 و COS16 به ترتيب بعنوان حساس ترين و مقاوم ترين ژنوتيپ، در دو گروه مجزا قرارگرفتند. نتايج آزمون كاي اسكوير نيز نشان داد كه مقاومت ژنوتيپ هاي سفيد نسبت به چيتي و قرمز بيشتر بود. نتايج آزمون IC-RT-PCR نيز حضور ويروس BCMNV را در ژنوتيپ Ks-21189 نشان داد.

This experiment was conducted to determine common bean genotypes reaction to Bean Common Mosaic Necrosis Virus (BCMNV). Twenty five common bean genotypes were obtained from National Bean Research Station of Khomein. These genotypes were planted using randomized complete block design with three replications, and inoculated with inoculums of virus in greenhouse conditions in 2009. The reactions of plants were examined twenty one days after planting using ELISA test and IC-RT-PCR and visual methods. Measured traits in this research included: leaf infection (actual infection), mosaic leaf, systemic necrosis, vein strip, chlorotic spot and leaf shape. Quality traits (except leaf infection) were assessed by visual ranking method (visual symptom). Results indicated that genotypes were significantly different in leaf infection (actual infection), leaf mosaic, systemic necrosis and leaf shape. Results also showed that Ks-21189, Ks-21481 and Derakhshan were susceptible and COS16, Goli and Ks-41128 were resistant genotypes. Systemic necrosis had positive and highly significant correlation (r=0.638**) with leaf infection. Results of cluster analysis also indicated that Ks-21189 and COS16 as sensitive and resistance genotypes, respectively. Chi-square test indicated that white genotypes were more resistant than pinto and red genotypes. IC-RT-PCR results indicated that BCMNV virus was present in Ks-21189 genotype.