تحليلي بر سياست هاي تامين مسكن توسط دولت با تاكيد بر برنامه هاي توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران

Analytical Consideration on Policies of Housing Supply by Government with Respect to the Cultural and Socioeconomic Development plans in Iran

تامين مسكن مناسب،در كشورهاي مختلف با توجه به شرايط بازار مسكن و ميزان نياز به مسكن و ديدگاه دولت هاي حاكم براي تخصيص فضا و امكانات ،متفاوت و يكي از عوامل تعيين كننده كيفيت زندگي خانوارها مي باشد.در اين مقاله روش هاي مختلف تامين مسكن توسط دولت ها در جهان اعم از كنترل اجاره، مسكن يارانه اي، خانه سازي اجتماعي، طرح زمين خدمات، تخريب و بازسازي و توانمندسازي بررسي شده است. مقاله حاضر از نوع كاربردي و روش تحقيق آن توصيفي- تحليلي مي باشد و از برنامه هاي توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور و داده هاي آماري نهادهاي ذيربط بهره گيري شده و مسكن از لحاظ اهداف كيفي، كمي و خط مشي هاي كلي تحليل شده است. بر اساس نتايج و يافته هاي تحقيق در برنامه اول، بيشتر به شاخص هاي تراكم خانوار در واحد مسكوني و سرانه زيربنا توجه شده و به ساماندهي اسكان غيررسمي، بافت هاي فرسوده و افزايش تراكم ساختماني توجهي نشده است. در برنامه دوم به بافت هاي فرسوده، افزايش تراكم و غيره توجه شد و مشكل اين برنامه افزايش ساخت مسكن انفرادي بود. در برنامه سوم، به گروه هاي كم-درآمد توجه خاصي شده و چالش اين برنامه عدم توجه كافي به ارتباط هدف هاي بخش دولتي و خصوصي بود. در برنامه چهارم، سياست هاي مسكن در راستاي ساماندهي بافت هاي فرسوده و تامين مسكن كم درآمدها (مسكن مهر) تدوين گرديد و حركتي موثر درجهت عدالت اجتماعي و تامين مسكن خانوارهاي كم درآمد بود. درنهايت، برنامه پنجم در راستاي برنامه چهارم و با تاكيد بر الگوهاي شهرسازي اسلامي- ايراني، مسكن مهر، ساماندهي بافت هاي فرسوده، اسكان غيررسمي و توسعه پايدار تدوين شده است.

Supply of suitable housing depends on market conditions, demand rate for it and government policies for allocation of space and facilities. In the worldwide, housing is an important determinant of quality of life. This paper has studied different ways of housing supply by governments in the world such as rent control, selective and subsidy housing, public housing, site and services approach, demolition and renovation, and enabling. This article is an applied research and its methodology is descriptive – analytical. We used the national socioeconomic and cultural development plans and the statistical data of the related organizations and analyzed housing sector of Iran considering the quantitative and qualitative goals and macro strategies. Based on our results and findings, First Plan has considered density of household in housing unit but has not cared about the organizing of informal settlements, worn tissues and increasing of building density. The Second Plan was concerned with worn tissues, increase of density and its main problem was increasing the individual housing. The Third plan has given special attention to low-income groups and its main challenge was paying not enough attention to the relationship between public and private purposes. The Fourth Plan has considered organizing of worn tissues and low-income housing (Mehr housing) that was an effective step towards social justice and supply of housing for low-income households. Finally, the Fifth Plan was prepared with emphasis on the goals of the Fourth Plan, patterns of Iranian- Islamic, Mehr housing, organizing of worn tissues and informal settlements and sustainable development.