ارزيابي نقش عوامل طبيعي و اقتصادي در پايداري روستاهاي حوزه كلانشهر تهران

Assessment of the Effects of Natural and Economical Rural areas of Tehran Metropolis

سكونتگاه‌هاي روستايي موجود در حوزه نفوذ كلانشهر تهران از تنوع بارز مكاني-فضايي برخوردار بوده و مشتمل بر انواع سكونتگاه‌هاي كوهستاني و دشتي و نيز عملكردهاي مختلف اقتصادي است. در حالي كه شمال تهران را روستاهاي كوهستاني كوچك با عملكردهاي خدماتي تشكيل مي دهند، غرب و جنوب را روستاهاي دشتي بزرگ با عملكردهاي صنعتي-كشاورزي و شرق را نيز روستاهاي دشتي و كوهستاني با عملكردهاي كشاورزي تشكيل مي دهند. اين تحقيق به‌دنبال پاسخ‌گويي به اين سوال‌هاست كه آيا رابطه معني داري بين عملكردهاي اقتصادي و موقعيت طبيعي سكونتگاه‌هاي روستايي و ميزان پايداري آنها وجود دارد؟ روش انجام مطالعات در اين پژوهش با توجه به ماهيت كار مبتني بر روش‌هاي توصيفي- تحليلي و پيمايشي مي باشد. اطلاعات مورد نياز در اين بررسي از طريق روش هاي ميداني و اسنادي گردآوري شده اند. جامعه آماري در اين تحقيق منطبق بر حوزه هاي روستايي كلانشهر تهران است. به منظور انتخاب جامعه نمونه كل سطح كلانشهر تهران به 16 قطاع تقسيم و در هر قطاع تعداد 2 روستا به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روش انتخاب روستاهاي نمونه به صورت تصادفي خوشه اي بوده و جامعه نمونه (خانوارهاي روستايي) براي تكميل پرسشنامه خانوارها نيز به صورت تصادفي سيستماتيك انتخاب شده اند. تحليل يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد كه بين موقعيت طبيعي سكونتگاه‌هاي روستايي در حوزه كلانشهر تهران و ميزان پايداري آنها ارتباط معني داري وجود دارد ولي بين ميزان پايداري و عملكرد اقتصادي سكونتگاه‌هاي روستايي جز در بعد كالبدي هيچ ارتباط معني داري وجود ندارد.

The current rural settlements in Tehran metropolitan areas have more diverse characteristics of place and space and they include different mountainous and plain settlements with different economic functions. While north of Tehran contains small mountainous villages with servicing functions, west and south of this city contain big plain villages with industrial agricultural functions. Also, east of Tehran contains mountainous and plain villages with agricultural functions. This study is trying to answer this question whether there is a meaningful relationship among economic functions of the rural settlements, their natural situations and their sustainability levels. Due to the nature of this study, it is carried out by the descriptive analytic and the surveying methods. In this study the required data and information were gathered through extensive survey questionnaires and documentary methods. The case study of this research is the rural settlements around Tehran. In order to select sample villages, the whole study area was divided into 16 sections in each of which 2 villages were selected as samples. The method of selecting the samples was cluster random and the samples of the households to complete the questionnaires were selected by systematic random method. The results of the research show that there is a significant relationship between sustainability and the situation of rural areas, but there is no significant relationship between sustainability and economic functions in metropolitan areas.