واسنجي مدل آبدهي سالانه براي حوزه هاي آبخيز كوچك

Calibration of annual water yield model of catchments

براي انجام اقدامات آبخيزداري و برنامه ريزي مديريت بهينه منابع آب بويژه در حوزه هاي آبخيز كوچك، شناخت روابط هيدرولوژيك بويژه برآورد سري زماني عمق رواناب سالانه ضروري است. براي بررسي توانايي مدل رياضي انتخابي براي شبيه سازي عمق رواناب سالانه به تفكيك هر سال به تعداد 7 زيرحوزه انتخاب شدند. مساحت زيرحوزههاي انتخابي كمتر از 170 كيلومتر مربع، طول دوره آماري داده هاي آب سنجي قابل قبول 6 الي 27 سال و در داخل و مجاور استان زنجان قرار دارند. براي هر يك از زيرحوزههاي انتخابي عمق رواناب، عمق بارندگي و تبخير و تعرق پتانسيل به روش (بلاني –كريدل) براي هر سال آبي برآورد گرديد. بر اساس داده ها و اطلاعات بدست آمده نسبت به تعيين ضريب واسنجي (تنها پارامتر متغير) يك مدل رياضي بيلان آب به نام (GR1A) اقدام شد. معيار بهينه كردن ضريب واسنجي مدل رياضي انتخابي، بيشينه نمودن ضريب ناش-ساتكليف بعنوان معيار عملكرد مدل بود. نتيجه آنكه در 4 زيرحوزه درصد ضريب ناش-ساتكليف بين 5/63 الي 4/35 مورد قبول بوده ولي در 3 زيرحوزه ديگر فاقد اعتبار است. علت عدم اعتبار در سه زيرحوزه ناشي از عدم دقت داده ها بويژه داده هاي هيدرومتري است. همچنين مقدار ضريب واسنجي مدل مذكور در حوزههاي مورد قبول بين 11/0 الي 24/0 قرار دارد.

Watershed management and water resources planning need to know hydrological relationships especially the data time series of annual runoff depth at the outlet of catchments. The numbers of 7 catchments were obtained to investigate the ability of selected mathematical model for simulation annual runoff depth yearly. Area of all selected catchments are less than 170km2, acceptable hydrometric data time series long equal 6 to 27 years and so all of them located in and around of Zanjan province. At every selected catchments depth of precipitation, runoff and potential evapotranspiration (Blanney-Criddle method) estimated for every year. Based on gathered data and information, determined the calibration coefficient (only calibration variable parameter) of a mathematical model named (GR1A). The optimization criterion of calibration coefficient is the maximization of Nash-Sutcliffe coefficient as agency of model performance. Result is that the percent of Nash-Sutcliffe coefficient is 63.5 to 35.4 and acceptable at 4 catchments but is invalid at others. The invalid of Nash-Sutcliffe coefficient is affected by imprecise measured data, especially hydrometric data. So calibration coefficient of mentioned model is 0.11 to 0.24 at accepted catchments.