مدلي براي شناسايي صنايع برتر دربازار سرمايه ايران با استفاده از روش تصميم گيري چند معياره TOPSIS: با تاكيد بر فرآيند توسعه صنعتي

A Model for Definition of Superior-Industries in Iranian Capital Market by Using TOPSIS (with an Emphasis on Industrial Development Process

مدلي براي شناسايي صنايع برتر دربازار سرمايه ايران با استفاده از روش با تاكيد بر فرآيند توسعه صنعتي : TOPSIS تصميم گيري چندمعياره علي جمالي*، عباس ابراهيمي** و عادل افخمي*** تاريخ دريافت: 4 خرداد 1389 تاريخ پذيرش: 22 آذر 1390 در چند سال گذشته با توجه سياست هاي كلي اصل 44 قانون اساسي و سياست هاي دولت براي پررنگ تر كردن نقش بخش خصوصي در فعاليت هاي اقتصادي، خيل عظيم شركت ها در زمينه هاي مختلف و جديد، تعدد صنايع موجود در بورس اوراق بهادار را افزايش داده است (براساس آمار هاي موجود در بورس اوراق بهادار طي سه سال گذشته، تعداد صنايع مختلف از حدود 15 صنعت به حدود 40 صنعت افزايش يافته است). اين صنايع به طور قطع نقش تعيين كنند هاي در افزايش صادرات غيرنفتي و بهبود وضعيت اقتصادي و رفاه كشور دارند. تصميم گيري در مورد اينكه كدام يك از صنايع با توجه به وضعيت كشور براي افزايش صادرات غيرنفتي داراي مزيت نسبي هستند، از اهميت خاصي برخوردار است. از اين رو، تحقيقي به منظور ارزيابي عملكرد مالي گذشته اين شركت ها و وضعيت رقابت پذيري آنها صورت گرفت. در اين مقاله ابتدا با توجه به شاخص هرفيندال و دو فيلتر ديگر، به انتخاب صنايعي اقدام مي شود كه از حداقل شرايط لازم براي ارتقا و بهبود برخوردار باشند. در مرحله بعد، ضمن انتخاب شاخص هاي مناسب با استفاده از روش هاي تصميم گيري چندمعياره صنايع برتر از نظر اين شاخ صها رتبه بندي مي شوند و در نهايت، كاربردها و موارد استفاده مفيد نتايج حاصل از اين تحقيق تشريح مي شود. ضمن اينكه اين رويه به عنوان مدلي براي ارزيابي هاي آتي با استفاده از شاخص هاي متنوع ديگر، معرفي مي شود. G11 :JEL طبقه بندي كليد واژه ها: صنايع، مدل هاي برنامه ريزي چندمعياره، رقابت پذيري، شاخص هاي مالي. -1 مقدمه alijam2006@yahoo.com : * كارشناس ارشد مديريت بازرگاني دانشگاه شاهد، پست الكترونيكي ebrahimiaab@gmail.com : ** دانشجوي دكتراي مديريت بازرگاني دانشگاه تهران، پست الكترونيكي adel.afkhami@gmail.com ، *** عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي مركز اهرم

A Model for Definition of Superior-Industries in Iranian Capital Market by Using TOPSIS (with an Emphasis on Industrial Development Process) Ali Jamali Abbas Ebrahimi Adel Afkhami Received: 25May 2009 Accepted: 13Sep 2011 In recent years, regarding to the general policies of 44 principle of fundamental law and government policies for highlighting role of private sector in economic activities, many companies of different and new fields have entered in stock exchange market. This entering has lead to increase in number of industries in this market. These industries can have critical role in increasing non-oil exports and situation of social welfare. Decision-making, on which industries, by regarding countryʹs situation to increase in non-oil exports may have relative advantage, is important for policy makers in Iran. Therefore, this research has been considered for performance appraisal and ranking different industries in Tehran exchange market based on historical financial and competitiveness indices. In this paper, at first step, Herfindal index and some other filters for measuring degree of monopolies of industries has been used to decrease the number of industries in order selection the best and verified ones. At the second step, we ranked the industries by use of multi criteria decision-making technique-TOSIS. Finally, the results of this ranking are described and the usefulness of this model for ranking is been counted. JELCategorization:G11 Keywords: Industries, MCDM, Competitiveness, Financial ratio