طراحي مدل خوشه صنعتي براي صنايع كوچك و متوسط توليد كننده قطعات خودرو (مطالعه موردي استان آذربايجان‌شرقي)

Introducing Cluster Model for Small & Medium Auto-Parts Manufacturing Enterprises (S.M.Es)

هدف اين مطالعه بررسي ساختار بنگاههاي كسب و كار كوچك و متوسط3 توليد كننده قطعات خودرو و تعيين روابط في مابين اين بنگاهها با يكديگر، با تامين كنندگان، بازار و موسسات و نهادهاي مالي و اعتباري، مراكز تحقيقاتي و علمي درقالب مطالعات خوشه هاي صنعتي جهت ارايه مدل توسعه خوشه اي ميباشد.در اين پژوهش با انجام مطالعات شناختي خوشه4 بروش ميداني و با استفاده از ابزارهاي جمع آوري اطلاعات همچون پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و اندازه گيري عيني داده ها به تحليل زنجيره ارزش فرآيندهاي توليدي و تعيين ماتريس نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهديدات خوشه(اسوات5) پرداخته شده است. در ادامه با استفاده از ابزارهاي مدلسازي خوشه صنعتي بروش يونيدو، مدل پيشنهادي خوشه براي خوشه صنعتي قطعات خودرو تبريز طراحي و ارايه شده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه واحدهاي كوچك و متوسط توليد كننده قطعات خودرو بدليل عدم مشاركت گروهي در ساخت و ارايه محصولات با مارك مشترك، پايين بودن سرمايه اجتماعي ، عدم روابط سالم در بين توليدكنندگان، ضعف روابط بين واحدها با تامين كنندگان، بازار و ارايه دهندگان خدمات توسعه كسب و كار و نيز عدم ارتباط صحيح با مراكز علمي و پژوهشي، نتوانسته اند از پتانسيل هاي موجود خود بهره برداري نمايند، لذا از نظر درآمد در وضعيت نامناسبي قرارگرفته اند و بسياري از واحدها در آستانه ورشكستگي و تعطيلي مي باشند. بنظر مي آيد چنانچه مالكان و مديران بنگاهها بتوانند در چارچوب استراتژي خوشه و برنامه هاي عملي ارايه شده همكاريهاي لازم را بنمايند در ظرف مدت زماني 3 الي 4 سال آينده به وضعيت مطلوب دست خواهند يافت. مدل ارايه شده مي تواند با اندكي تغيير و تعديل در ساير خوشه ها بكار گرفته شود.

The aim of this study was to investigate the structure of small and medium auto – parts manufacturing enterprises and to determine the interrelationship of them, and their relationship with the suppliers, the market and financial institutes and creditors, and the scientific research centers in the form of industrial clusters in order to introduce the cluster development model. In this research project, a field research study of a cluster has been done by using various data collection methods such as questionnaires, interviews, observations and objective measurements in order to analyze the value chain of production processes and determine the matrix of strengths, weaknesses, opportunities and threats of cluster (SWOT). In continuation of the program, by using cluster modeling tools within UNIDO framework, the proposed cluster model of the auto parts industry for Tabriz was devised and developed. The findings have shown that small and medium enterprises of auto-parts, due to lack of mutual cooperations for producing common products, unavailability of sufficient capital and proper investments and also weak communications and weak business to business relationships, have not been able to take advantage of research programs available for them and this has resulted in diminishing businesses and many bankruptcies. If these enterprises can put their businesses into a healty and effective framework such as cluster strategy models, it would be possible to bring about a healthy situation within 3 to 4 years. The model produced can be easily adapted to many other different clusters.