تنوع در ارزش غذايي گونه شورپسند Halocnemum strobilaceum در سه رويشگاه شور

The diversity of Nutritive value Halocnemum strobilaceum in different saline environments

گياهان شور به عنوان منبع اصلي تغذيه دام‌هاي (بز، شتر و گوسفند) ساكن مناطق شور محسوب مي‎شوند. لذا با برنامه‌ريزي و مديريت اين گياهان، مي‎توان تا حد زيادي از مشكل‎هاي ساكنان محروم اين مناطق را مرتفع ساخت. اين پژوهش براي تعيين ارزش غذايي گونه‎ي شور Halocnemum strobilaceum در سه مرحله‎ي فنولوژيكي رشد رويشي، گلدهي و بذر‎دهي در سه رويشگاه متفاوت قم، يزد و اروميه انجام گرفت. پس از نمونه‎برداري به صورت به طور كامل تصادفي، شاخص‌هاي ديواره سلولزي عاري از همي سلولز ((ADF، پروتيين خام (CP)، ميزان خاكستر، چربي خام (Ee)، انرژي متابوليسمي (ME)، هضم‎پذيري ماده خشك ((DMD و درصد رطوبت در آزمايشگاه با روش‎هاي استاندارد تعيين شدند. براي آناليز داده‌ها از تجزيه‎ي واريانس در قالب طرح فاكتوريل استفاده شد. نتايج نشان داد كه تمام فاكتورهاي اندازه‌گيري شده در مراحل و رويشگاه‎هاي مختلف داراي تغييرهاي معني‌داري مي‌باشد. نتايج همچنين نشان داد كه شاخص‎هاي كيفيت در H.strobilaceum در مرحله‎ي گلدهي و در منطقه‎ي قم بيش‎ترين ارزش غذايي را دارا مي‌باشد و با افزايش سن گونه در سه رويشگاه ميزان الياف خام و خاكستر افزايش يافته است. در مجموع، گونه‎ي مورد نظر با توجه به قرار گرفتن در شرايط سخت اكولوژيكي، داراي ارزش علوفه‎اي خوبي بوده و مي‌تواند براي برنامه‌ريزي و ديدگاه‌هاي توسعه پايدار در مناطق شور مورد توجه قرار گيرند.

Halophyte plants are the main sources for feeding the livestock (goat, camel, and sheep) in saline regions. The problem of these regions can be solved by an appropriate management and planning on these plants. The aim of this research is to determine the nutritive value of Halocnemum strobilaceum, which is a halophyte species, in three phenological stages of vegetative stage, flowering, and seed ripening in three different provinces: Qom Yazd and Uremia. After sampling randomly, ADF, crude protein (CP), amount of ash, ether extract (EE), metabolic energy, dry matter digestibility, and humidity percent were determined in laboratory using standards methods. Factorial analysis was applied for statistical analysis. The results showed that all factors measured during different stages and in different provenances were significantly different. The results also showed that quality indices of H. strobilaceum were to the highest amount during the stage of flowering in the Qom province in terms of nutritional value. Crude fiber and ash increased with increasing growth stage. In general, considering that this species is grown in severe ecological conditions and has good nutritional values, it can be used for planning and sustainable development of saline regions.