ارزيابي پتانسيل و آناليز حساسيت آسيب‌پذيري آب زيرزميني دشت هشتگرد به‌روش دراستيك

Vulnerability Mapping of the Hashtgerd Aquifer Using DRASTIC Method and Sensitivity Analysis

رفع آلودگي آبهاي زيرزميني هزينه زيادي دارد، از اينرو لازم است از ابزار مناسبي براي پيشگيري از آلودگي استفاده شود. يكي از ابزارها، پهنه‏‏بندي پتانسيل آسيب‌پذيري آبخوان است كه در اين مقاله اين ابزار براي دشت هشتگرد مورد بررسي قرار گرفت. آبخوان اين دشت كه همواره در معرض آلودگي ناشي از آبهاي برگشتي آبياري آغشته به كودهاي شيميايي، فاضلاب شهري و روستايي و پسابهاي صنعتي است، با استفاده از شاخص دراستيك مورد ارزيابي قرار گرفت. با آناليز حساسيت به دو روش از صحت وزن‌هاي اعمال شده بر پارامترهاي موثر اطمينان حاصل شد و مشخص شد بيشترين وزن مربوط به محيط غيراشباع خاك و تغذيه آبخوان است. سپس پهنه‌بندي پتانسيل آسيب‌پذيري آبخوان اين دشت با نقشه نيترات آب زيرزميني مقايسه شد كه تطابق نسبتاً خوبي را نشان داد. با انجام اين تحقيق مشخص شد كه بيشترين درصد پتانسيل آسيب‌پذيري مربوط به كلاس متوسط است و مناطق شمالي دشت از پتانسيل آسيب‌پذيري زيادي برخوردار بوده و نواحي جنوبي دشت كمترين پتانسيل آسيب‌پذيري را دارند.

It is more expensive to remove pollution from polluted groundwater than to prevent it; hence, tools are sought that help managers prevent groundwater pollution. One such tool is the aquifer vulnerability mapping which is used to specify the most vulnerable parts of an aquifer. In this research, the vulnerability map of the Hashtgerd aquifer was investigated. Irrigation return flow polluted by nitrate fertilizers, rural and urban wastewater, and industrial wastewater were found to be the main sources of pollution in the study area. The DRASTIC index was used and two methods of sensitivity analysis were performed on the results to ensure proper weights had been assigned to effective parameters. Then, Hashtgerd vulnerability map was compared with the relevant nitrate map to find a relatively acceptable tolerance. The results indicate that the highest vulnerability potential was of the medium class. The northern part of the study area has a high vulnerability potential while its southern stretches exhibit the lowest.