ارزيابي نقش سرمايه انساني و كيفيت نهادها بر روي پديده بلاي منابع با استفاده از روش گشتاورهاي تعميم يافته (GMM)

بررسي گروهي از مطالعات اخير در حيطه منابع طبيعي، از يك سو نشان مي دهد كه وفور منابع، در كشورهاي غني از منابع طبيعي، باعث كندي رشد اقتصادي شده است؛ و از سوي ديگر، توسعه انساني و كيفيت نهادها و زيرساخت هاي اجتماعي از عوامل مهم تاثيرگذار بر روي رشد و توسعه اقتصادي محسوب مي شود. در مطالعه حاضر با استفاده از داده هاي تابلويي پويا و روش گشتاورهاي تعميم يافته (GMM)، ابتدا به تحليل پديده بلاي منابع پرداخته و سپس مهم ترين عوامل موثر بر آن و نحوه تاثيرگذاري آنها مورد بررسي قرار گرفت. تمركز اصلي اين مقاله بر روي عوامل توسعه انساني و كيفيت نهادها است. مطالعه موردي اين پژوهش، دو گروه از كشورها شامل صادركنندگان عمده نفت خام (اقتصادهاي نفتي) و ديگر كشورهاي صادركننده نفت خام (اقتصادهاي غيرنفتي) در دوره 2008-1995 مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار مي گيرد. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه پديده بلاي منابع در كشورهاي نفتي در كل اتفاق افتاده است. بررسي نتايج برآورد مدل هاي مختلف براي نمونه هاي انتخابي، نشان داد كه ضعف در زيرساخت هاي اجتماعي يا كيفيت نهادها و پايين بودن سطح توسعه انساني در وقوع اين پديده، بسيار موثر هستند.