مديريت زيست محيطي منابع آب با نگرشي ويژه به درياچه اروميه

Environmental management of water resources and environmental issues with a view to the Urmia Lake

آب از لحاظ كمي و كيفي مهم‌ترين بخش يك اكوسيستم به شمار مي‌رود. تقليل كميت و كاهش كيفيت آب هردو اثرات منفي زيادي بر اكوسيستم برجاي گذاشته و تنوع زيستي را تهديد مي كنند و بر منابع غذايي طبيعي و موجودات زنده اثرات و خسارات جبران ناپذيري وارد مي‌كند، ميزان آگاهي و اطلاعات در خصوص مفهوم حقابه و كاربرد آن در بخش مديريت‌هاي كلان كشورهاو تنظيم قوانين مشخص براي حفظ محيط زيست لازم و ضروري به نظر مي‌رسد . لذا بر اين اساس مطالعه حاضربر روي درياچه اروميه كه جز بزرگترين حوضه هاي آبريز كشور مي باشد، انجام شده است و از لحاظ موقيعت جغرافيايي در شمال باختري ايران مابين آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي با مختصات جغرافيايي 44 درجه و 14دقيقه تا 47 درجه و 53 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 40 دقيقه تا 38 درجه و 30 دقيقه عرض شمالي واقع شده است. براي انجام مطالعات بر روي اهم دلايل خشكي تدريجي درياچه اروميه، ميزان تغييرات دمايي و ميزان بارش منطقه از سال79- 83 مورد مطالعه قرار گرفت و نتيجتا ميزان تغييرات دمايي به حدي نبوده است كه بتوان ميزان افت شديد آب وخشكي درياچه را سبب شود و حتي ميزان بارش از سال79-83 رشد صعودي داشته است ولي طي همين مدت ميزان سطح آب درياچه اروميه دچار افت قابل ملاحظه اي گرديده است. برسي نوسانات سطح آب درياچه نشانگر آنست كه در سال 1346 اين سطح به پايين ترين حد خود يعني ارتفاع 86/1273 متراز سطح آب هاي آزاد رسيده است ، به صورتيكه در طول سيزده سال گذشته تراز آب به 00/1272 متريعني حدود 20/6 متر كاهش مي يابد. لذا بر اساس مطالعه حاضر برآن باوريم كه احداث تدريجي 72 سد درحوضه آّبريز داراي دبي متوسط 5/4 ميليارد متر مكعب در سال ، تغييرات عظيمي در درياچه بوجود مي آورد. از ديگر عوامل، احداث ميان گذر شهيد كلانتري است كه مانند سدي دو سويه در مقابل چرخه حركت طبيعي آب قرار گرفت وافزون بر به هم زدن نظم طبيعي چرخه آب وته نشيني مواد معلق در آن، تغييرات بسياري در اكوسيستم آبي پديد آورده است.همچنين حفر بي رويه تعداد چاه هاي كشور كه طي هفده سال گذشته(91-74) از 336 هزار حلقه به حدود 650 هزار حلقه افزايش يافته است ازجمله عواملي است كه باعث مي شودبر آن باور بود كه چنانچه طي سال هاي آينده تصميماتي مسيولانه در ارتباط با عوامل موثر در خشكي درياچه اروميه صورت نپذيرد، بي گمان مجزا شدن كامل درياچه و تبديل آن به دودرياچه شمالي و جنوبي وحتي خشكي كامل درياچه را درپي خواهد داشت .

In terms of water quantity and quality is the most important part of an ecosystem. Reduced both the quantity and quality of water in a large negative impact on ecosystems and biodiversity threaten leaving Natural food sources and effects on organisms and causes irreparable damage, Knowledge and information about water rights and the application of specific rules to regulate the management macro environment seems essential. Therefore, based on this study on the lake among the largest watershed of the country is carried out in terms of location geographically in northwestern Iran between East Azerbaijan and West Azerbaijan longitude 44 degrees 14 minutes to 47 degrees 53 minutes east and 35 degrees 40 minutes north latitude to 38 degrees and 30 minutes is locatedThe main reasons for studies on slow dry lake-level changes in temperature and precipitation in the region of 79-83 were studiedAnd consequently the rate of temperature change is not so drastic drop in water level can cause dry lakes and rainfall of 79-83 years of upward growthDuring the same period, but the water level of the lake has suffered a significant drop. Check water level fluctuations indicates that in 1346 the lowest level to the height of 1273/86 (m) free water level is reached, If the water level over the past thirteen years to 1272/00 (m) about 6/20 mm reduced. In the present study, we believe that the gradual construction of 72 dams catchment basins with the average rate 4/5 billion cubic meters, the lake provides a huge change. Other factors, such as dam construction, the double-pass martyr station in front of the natural cycle of water under stirring the natural order of living plant material suspended in the water cycle, the water creates many changes in the ecosystem. The indiscriminate digging of the wells during the past seventeen years (91-74) of approximately 650 thousand to 336 thousand Ring has increased among the factors that makes it believe that responsible decisions in the coming years factors inland lake with a rejectUndoubtedly, completely separate the lake into northern and southern even completely dry lake will follow.