گونه‌هاي گفتاري و نوشتاري در آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبانان

Spoken and Written Variants in Teaching Persian Language to non-Persian Speakers

مهم‌ترين تمايز كاربردي زبان، كه از وسيله بيان ناشي مي‌شود، تمايز گفتار و نوشتار است. اين تمايز دو گونه گفتاري و نوشتاري زبان را پديد مي‌آورد كه در همه زبان‌ها كم و بيش به‌چشم مي‌خورد. تفاوت‌هاي دو گونه به دوري يا نزديكي صورت‌هاي گفتاري از صورت‌هاي نوشتاري بستگي دارد. به دليل اختلافات بارز گفتار و نوشتار در زبان فارسي، آموزش اين زبان به‌عنوان زبان خارجي دشواري‌ فراواني براي زبان‌آموزان به همراه دارد. اين دشواري زماني محسوس‌تر مي‌شود كه غير ايراني بودن بسياري از مدرسان اين رشته، تخصص مدرسان ايراني در رشته‌هاي جدا از آموزش زبان، محيط زباني نامانوس و بيگانه، ضعف عوامل انگيزشي در زبان‌آموزان، و، درنهايت، عدم دسترسي به منابع آموزشي صوتي نيز در مد نظر قرار گيرد. در آغاز مقاله، ضمن اشاره به نحوه شكل‌گيري مطالعات گفتاري ـ نوشتاري، وضعيت كلي آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبانان به‌اختصار مطرح گرديده، سپس به توضيح تفاوت‌هاي عمده‌ ساختاري در دو گونه گفتاري و نوشتاري پرداخته شده است. شرح مجموعه تفاوت‌هاي اين دو، بر مبناي پژوهش‌هاي نوين زبان‌شناختي، بخش اصلي مقاله را تشكيل مي‌دهد. طرح مباني نظري، به شرحي كه خواهد آمد، مي‌تواند اساس ارايه راهكار مناسب براي آموزش تفاوت‌ها در برنامه‌هاي فارسي‌آموزي قرار گيرد و در كسب مهارت‌هاي گفتاري زبان‌آموزان مفيد واقع شود و، درنهايت، به ارتقاي دانش زباني آنان و جايگاه زبان فارسي بينجامد. طرح مقاله از شناخت و تجربه نگارنده در آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبانان نشيت گرفته و داده‌هاي آن به روش اسنادي از آثار محققان نام‌دار زبان‌شناسي تاثير پذيرفته است.

The most important practical distinction of language derived from the medium of expression is that of speech and writing which produces the spoken and written variants, observed more or less in all the languages. The differences of the two variants depend on the distance or proximity of the spoken from the written forms. Owing to the conspicuous differences of speech and writing in the Persian language, learning Persian as a foreign language accompanies abundant difficulties for the learners. The difficulties become more noticeable when we consider that most teachers in the field are non-Iranians, Iranian teachers have specialties other than language teaching, students learn the language in alien linguistic environment, they feel poor stimulation for language learning and, finally, learners are deprived of audio visual sources. Referring to the formation of spoken-written studies at the start of the article, the general situation of teaching Persian to non-Persian speakers has been briefly introduced and, then, the chief structural differences of the spoken and written variants have been discussed. An analysis of the differences, based on recent linguistic researches, forms the main part of the article. The theoretical principles may be used as the basis for presenting appropriate tactics to teach the differences in Persian syllabuses, prove useful to language learners in acquiring spoken skills, and finally, end in the promotion of their language knowledge and the status of the Persian language. The article is derived from the writer’s knowledge and experience in teaching Persian to non-Persian speakers, the data being influenced by the works of prominent linguistics researchers on a documentary basis.