تحليل روند بارش هاي سنگين در شهر زنجان

Analysis of Heavy Precipitation Trends in Zanjan City

چكيده شناخت مشخصات رفتار بارش هاي سنگين، فرايند برنامه ريزي، طراحي، عمل و مديريت منابع آب را آسان تر مـي سازد. در منابع موجود تعاريف مـتعددي از بارش هاي سنگين ارايه شـده است. از نمايه هاي اين نوع بارش ها مي توان به بارش بيشينه و پنج بارش بزرگ در هر سال اشاره نمود. يكي از ويژگي هاي بارش هاي سنگين، تنوع مكاني و تغييرات زماني آن است. اين ويژگي ضرورت مطالعه اين پديده را با تفكيك زماني ـ مكاني بالا محرز مي سازد. از اين رو لازم است مشاهدات اين نوع بارش ها حداقل از مشاهدات روزانه استخراج گردد. بدين دليل و به منظور تحليل بارش-هاي سنگين زنجان، بارش هاي روزانه زنجان طي دوره آماري 2006-1961 استخراج گرديد. روند مجموع بارش بيشينه هرسال ـ سهم آن در بارش سالانه و مجموع پنج بارش بزرگ ـ و سهم آن در مجموع بارش هر سال براساس روش هاي ناپارامتري برآورد گرديد. نتايج تحقيق نشان داد كه مشاهدات مورد بررسي در طول دوره آماري و در دو مقياس سالانه ـ ماهانه فاقد روند معني دار هستند. اما بارش بيشينه با دو فاز پر افت و خيز در دوره 1973-1961 و كم افت و خيز در دوره 2006-1974 مشخص مي شود.

Analysis of Heavy Precipitation Trends in Zanjan City Abstract Understanding the heavy precipitation behaviors tend toward easy planning, designing, act and management of the water recourses. There are many definitions on heavy precipitation in different professional references. Two important extreme indices are maximum precipitation and five highest precipitations in a year. One characteristic of heavy precipitation is variation in time and space. Accordingly’ it is important to study this phenomenon by high resolution in time and space. To investigate heavy rains in Zanjan, daily precipitation during 1961-2006 have been analyzed. The trends of maximum precipitation and their ratio to annual precipitation, the trends of five highest precipitations and their ratio to annual precipitation have been modeled by Non-parametric methods. The results in two scales (annual and monthly) show no trends in time series, while there are high fluctuation periods during 1961-1973 and low fluctuation periods during 1974-2006.