بررسي روند تاريخ آغاز و خاتمه آستانه هاي بارش 1/0 و 5 ميلي متر در ايستگاه-هاي منتخب ايران

Investigative Trend of Commencing and Ending Date of 0.1 and 5 mm Rainfall Thresholds of in Selected Stations of Iran

چكيده فرايند گرم شدن كره زمين در طي قرن گذشته علاوه بر اثراتي كه بر ميزان هريك از عناصر جوي داشته بر زمان رخداد هر يك از عناصر جوي در طول سال زراعي نيز مي تواند تاثيرگذار باشد. به منظور بررسي تغييرات احتمالي در سري هاي زماني تاريخ گذر آغاز و خاتمه آستانه هاي بارش 1/0 و 5 ميلي متر در سطح كشور و تشخيص نوع و جهت روند آنها، از داده هاي بارش روزانه 29 ايستگاه هواشناسي سينوپتيك كشور با دوره مشترك 45 ساله (2006-1962) استفاده به عمل آمد. تاريخ آغاز و خاتمه آستانه هاي بارش 1/0 و 5 ميلي متر بيشتر، بر اساس سال زراعي به صورت كدبندي ژوليوسي استخراج گرديد. همگني سري ها به وسيله آزمون ران-تست تعيين و به روش خود همبستگي بازسازي داده هاي مـفقود انجام پذيرفت. از آزمون رتبـه اي من- كنـدال تصادفي بودن داده ها آزمايش و سري هايي كه درسطح اطمينان 95 درصد داراي تغيير يا روند بودند شناسايي گرديد، از آزمون گرافيكي من-كندال و ميانگين متحرك 5 ساله، نوع و زمان آغاز روند مشخص و ميزان تغييرات بر حسب روز محاسبه گرديد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه در تاريخ آغاز و خاتمه آستانه هاي بارش برخي از ايستگاه ها روند وجود دارد، در برخي از ايستگاه ها تاريخ آغاز بارش به سمت جلو و در برخي از ايستگاه ها به طرف عقب جابجا گرديده است و طول دوره بارش نيز در برخي از ايستگاه ها كاهش يافته است.

Investigative Trend of Commencing and Ending Date of 0.1 and 5 mm Rainfall Thresholds of in Selected Stations of Iran Abstract The global warming process during the last century not only has affected meteorological elements, but it also affected onset and end of meteorological elements. For studying probability changes in time series of onset and end date of rainfall thresholds 0.1 and 0.5 mm and more in the country level and deciding on the kind and its direction, daily rainfall data during past 45 years (1962-2006) of 29 synoptic meteorology stations has been used. First, onset and end date of rainfall in Julius code has been implied. The homogeneity of time series was tested by run-test missing value and was constructed by auto-correlation. For distinguishing random data and trend, Mann-Kendal method was used. The type and commencement time trend was calculated and the changes were also calculated on daily basis with Mann-Kendal graphical test and moving average of 5 years. The findings of this research show that there are trends at onset and end date of rainfall in some stations. On the other hand, in some meteorological stations, onset date of rainfall shifted forward and end date of rainfall shifted backward and the rainfall period length in some stations has been decreased.