طراحي و تبيين الگوي تحول فرهنگ سازماني با رويكرد افزايش بهره‌وري سازمان‌هاي دولتي (فرهنگ‌ساز) جمهوري اسلامي ايران

Building a Transformational Model of Organizational Culture in Islamic Republic of Iranʹs Culture-Producing State Organizations Through Productivity Improvement Approach"

مقاله حاضر برگرفته از پژوهشي است كه به بررسي نقش عوامل تحول‌آفرين فرهنگ سازماني بر ميزان بهره‌وري سازمان‌هاي فرهنگ‌ساز جمهوري اسلامي ايران مي‌پردازد2. انتظار مي‌رود تا هريك از عوامل تحول‌آفرين فرهنگي به ميزان نقشي كه در تحول فرهنگ سازماني سازمان‌هاي فرهنگ‌ساز نظام ايفا مي‌نمايند در نهايت بتوانند نقش موثري را در ارتقا سطح بهره‌وري اين سازمان‌ها برعهده گيرند. در اين راستا با شناسايي و تمركز بر تعداد 25 سازمان فرهنگ‌ساز كشور و در چهارچوب يك مدل مفهومي طراحي شده،‏ ميزان اثرگذاري تعداد قابل توجهي از متغير‌هاي مستقل را بر متغير ميانجي كه به تغيير وضعيت متغير وابسته تحقيق (بهره‌وري) خواهد انجاميد، مورد آزمون قرار داده و بر اساس يافته‌هاي آن ‏ سازوكارهايي را براي تغيير و تحول فرهنگ سازماني اين سازمان‌ها به‌منظور ارتقا سطح بهره‌وري آنها ارايه مي‌نمايد. بر اساس مدل مفهومي، پرسشنامه سنجش شاخص‌ها تهيه و پس از اطمينان از روايي و پايايي آنها، پرسشنامه مذكور بين افراد نمونه در سازمان‌هاي انتخابي فرهنگ ساز كه شامل بيش از 70 درصد جامعه آماري است توزيع و پس از تكميل جمع‌آوري گرديد كه در نهايت 484 پاسخ به‌دست آمد. داده‌هاي حاصله با استفاده از نرم‌افزارهاي (SPSS) و ليزرل (Lisrel8.5) حول فرضيه‌هاي تحقيق در قالب يك مدل واحد آزمون شدند و نتايج حاصل نشان داد كه مولفه‌هاي چشم‌انداز روشن، فناوري با تاكيد بر فناوري اطلاعات، رهبري و مديريت مشاركتي، گزينش و جامعه‌پذيري افراد جديد و خاتمه فعاليت افراد ناسازگار، نظام شايستگي كاركنان و جبران خدمات، انسجام داخلي، نحوه آموزش و پرورش نيروي انساني و انطباق‌پذيري به‌عنوان متغيرهاي مستقل داراي تاثير مثبت و معناداري بر ايجاد تحول فرهنگ سازماني مي‌باشند كه با اعمال مولفه‌هاي ميانجي «انطباق با هدف و تعهدات راهبردي» و «تعامل پويا با محيط» منجر به ايجاد فرهنگ سازماني بهره‌ور شده و موجب ارتقاي بهره‌وري در سازمان‌هاي فرهنگ‌ساز مي‌گردد.

This article stems from a research study undertaken to unveil the transformational role of organizational culture factors in promoting the productivity of the Islamic Republic of Iranʹs state culture-producing organizations. It is expected that each factor of cultural transformation will ultimately play an effective role in raising the productivity level of the state culture-producing organizations proportional to its ability to elevate the organizational culture of such organizations. Based on a formulated conceptual model, the specific effect of a number of independent variables (culture transforming factors)upon dependent variables (productivity criteria) through activating intermediate variables (organizational culture)have been tested in 25 culture-producing organizations of the country. The results then led to the introduction of some specific mechanisms that need to be applied for raising the level of organizational culture in order to promote the level of productivity subsequently. Taking advantage of the proposed conceptual model, a specific questionnaire with 25 distinct questions was developed to measure the research indices. Upon securing the validity and reliability, the adjusted questionnaire was distributed among sample individuals in selected culture-producing organizations which overall account for 70% of all such organizations in the country. Out of all distributed questionnaires 484 were filled out by the respondents. Within the framework of the proposed conceptual model, the collected data were tested to validate the research hypotheses through SPSS and Lisrel softwares. The results indicate that out of all independent variables those including clear vision, technology and information technology, participative leadership and management, socialization of new comers and termination of incompatible people, staff meritocracy and compensation services, internal coherence, staff training and education methods, and adaptability along with the requirements of "consistency with strategic objectives and obligations" and "dynamic interaction with environment" can work collectively to create a productive organizational culture that will ultimately foster productivity for the culture-producing organizations of the country.